بازی افغانی

نیروهای امنیتی آمریکا برنامه های انگلستان را بر هم زدند

طی چند ماه اخیر پیرامون افغانستان توطئه هایی دیپلماسی و جاسوسی راه افتادند که تا حدی با یکدیگر مرتبط هستند. جزئیات یکی از آنها در اواخر ماه دسامبر 2007 تبدیل به جنجالی واقعی شد. در آن زمان کابل رسماً اخراج دو دیپلمات بلند پایه انگلستان، "ماورن پاترسون" مامور سازمان ملل متحد و "مایکل سمپل" نماینده اتحادیه اروپا را اعلام کرد. مقامات افغانستان آنها را به مذاکره با نمایندگان جنبش "طالبان" در ولایت هلمند متهم کردند.

پس از گذشت چند روز در مطبوعات انگلستان اخباری منتشر شدند مبنی بر این که این دیپلمات ها از سازمان جاسوسی انگلیسی می-6 بودند. رسانه ها با اشاره به منابعی در نیروهای امنیتی افغانستان اطلاع دادند که پشت این جنجال جاسوسی واشنگتن ایستاده است. این آمریکایی ها بودند که اطلاعاتی به اداره امنیت ملی افغانستان ارائه دادند که تا متفقین انگلیسی خود را بدنام کنند.

جزئیات دسیسه دیگر، یعنی توطئه دیپلماتیک همین تازگی ها معلوم شد، یعنی زمانی که روزنامه انگلیسی "گاردین" اطلاع داد که "لرد پدی اشداون" رهبر سابق لیبرال دموکرات های انگلستان از پذیرش منصب نماینده ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان که از سوی دبیر کل سازمان ملل متحد به وی پیشنهاد شده بود، امتناع کرد. بازی های پشت پرده قدرت های جهانی پیرامون کاندیداتوری در این مقام از ماه نوامبر 2007 ، در آستانه پایان مهلت اختیارات "تام کنیگز" دیپلمات آلمانی آغاز شده بودند. به پیشنهاد فرانسه که مورد حمایت آمریکا قرار گرفت، پیشنهادی درباره اعطای اختیارات فوق العاده به نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه شد، چرا که هماهنگ کننده تلاش های سازمان ملل متحد با اقدامات ناتو و اتحادیه اروپا در این کشور است.

طبق اطلاعات دریافتی از منابع دیپلماتیک افغانی، علاوه بر لرد اشداون "حکمت چتین" وزیر سابق امور خارجه ترکیه و "کای ایده" دیپلمات نروژی نیز مدعی این پست بودند. لرد انگلیسی حمایت بسیاری از سوی آمریکا داشت که موضع آن در افغاانستان بسیار حائز اهمیت است. ممکن است دلیل آن سرسختی و قاطعیت اشداون باشد که در مقام نمایندگی جامعه جهانی در بوسنی و هرز گوین طی سال های 2002-2006 از خود نشان داده بود.

اما از دیپلمات های افغانی پنهان نبود که انتخاب کادری واشنگتن، انتخاب لندن نیست. همچنین در کابل از انتخاب آمریکا شگفت زده نشدند. منابعی افغانی اطلاع می دهند که اشداون در افغانستان بویژه بعنوان کارشناسی در امور این کشور از شهرت برخوردار نیست.

پس از جنجال مربوط به اخراج دیپلمات های انگلیسی از کابل، انتصاب فردی انگلیسی از سوی سازمان ملل با اختیاراتی نا محدود، می توانست مسخره کردن افغانی ها بنظر برسد. روزنامه "گاردین" می نویسد که خود لرد نیز با اعلام امتناع خود اطلاع داد که کابل "تا حدی بخاطر تبعیت وی و نقش انگلستان در افغانستان" مخالف انتصاب وی است. اشداون در مصاحبه با بی بی سی، خاطر نشان نمود که دولت افغانستان، دولتی مستقل است، افغانستان کشوری پرغرور است و "حامد کرزی" رئیس جمهور قانونی آن می باشد.

اما این سخنان وی زمانی اعلام شدند که کرزی از حمایت از کاندیداتوری اشداون امتناع کرد. تلاش های دیپلماسی و فعالانه آمریکا که قصد داشتند دولت افغانستان را متقاعد کنند که با کاندیدای مورد حمایت آنان موافق کند نیز مثمر ثمر واقع نشدند. "ریچارد باوچر" معاون وزیر خارجه آمریکا به همین هدف به کابل سفر کرد و "کاندولیزا رایس" وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا نیز در این رابطه سخنانی گفت.

اما روز 18 ژانویه زمانی که "بان کی مون" دبیر کل سازمان ملل متحد می بایست کاندیداتوری "پدی اشداون" را برای تایید به شورای امنیت سازمان ملل متحد ارائه می داد، چنین چیزی رخ نداد. لرد انگلیسی گفت: "چیزی سبب تغییر عقیده او (دبیر کل سازمان ملل) شد، این بیشتر مربوط به مشکلات در سیاست داخلی افغانستان است تا مشکلات با جامعه جهانی". اشاره به جامعه جهانی، اشاره ای آشکار به  "بازی بزرگ" پیرامون افغانستان با حضور روسیه است که در لندن نمی خواستند به باخت تاکتیکی انگلیس در آن، هرچند که بواسطه آمریکا بود، آشکارا اعتراف کنند.

وزارت خارجه انگلستان به رسانه های این کشور چنین توضیح داد که کرزی پس از رایزنی با "زلمی خلیل زاد" آمریکایی افغانی تبار که اکنون سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد است، از حمایت اشداون امتناع کرد. اشاره به دخالت این دیپلمات آمریکایی، سفیر سابق آمریکا در کابل، باید بسیار متقاعد کننده باشد. آگاه هستیم که خلیل زاد قصد دارد سال 2009 در انتخابات ریاست جمهوری افغانستان شرکت کند.  

گفته می شود که کابل ژنرال "جان مک کول" انگلیسی معاون فرمانده کل نیروهای ناتو در اروپا را بعنوان نماینده ویژه سازمان ملل متحد در افغانستان پیشنهاد می دهد. او فرمانده اولین نیروهای پاسدار صلح در افغانستان و نماینده ویژه انگلستان در مبارزه با تولید مواد مخدر در افغانستان بود.  

اگر به یاد بیاوریم که لرد اشداون گفته بود که تبعیت وی، مانع انتصاب وی در افغانستان بود، این ایده غیر منتظره به نظر می رسد. این نیز عجیب است که چند روز پیش از اعلام خبر کاندیداتوری ژنرال انگلیسی، کرزی در داوس انگلستان را بخاطر اقدامات آن در ولایت هلمند مورد انتقاد شدید قرار داد.  

و در این جاست که توطئه های دیپلماتیک و جاسوسی به هم مرتبط می شوند. طبق اطلاعات موجود، کابل دیپلمات های انگلیسی، سمپل و پاترسون را به این متهم کرد که در چارچوب برنامه اتحادیه اروپا برای آباد سازی افغانستان، آنها 125 هزار دلار به طالبان دادند که برای ایجاد اردوگاه تمرینی بمنظور آماده سازی تروریستان در هلمند استفاده شد.

بنا به تایید "شرارد کوپر کولز" سفیر انگلستان در کابل، سمپل و پاترسون حقیقتاً مشغول اجرای پروژه هایی برای ایجاد "اردوگاه جوانان" برای کار با طالبان بودند که گویا طرفدار دولت افغانی شده اند. طبق طرح انگلیس ها، برای نیازهای اردوگاه لازم بود که حداقل 2 هکتار خاک اختصاص داده شده، پیرامون مرکز آموشی سیم خاردار کشیده و چهار پُسته امنیتی ایجاد کنند، مسجد و هشت مجتمع مسکونی برای گروه هایی 50 نفره و انبارهایی برای سلاح و پشتیبانی بسازند.

دوره شش هفته ای برای طالبان های جوان یادگیری اسلام و تاریخ افغانستان، آماده سازی سیاسی، و نیز دوره ویژه برای استفاده از انواع جدید تسلیحات و ابزار ارتباطاتی را در نظر دارد.  

در تحلیل های Afghanistan.ru گفته می شود که "بازداشت جواسیس انگلیسی به دستور اسدالله وفا والی هلمند با اشاره از سوی نیروهای امنیتی آمریکا، عملیات جاسوسین انگلیسی را بر هم زد" که هدف آن متغیر سازی طالبان در هلمند علیه "ملا عمر" رهبر طالبان بود. گواه موفقیت این عملیات، دستور ملا عمر در تاریخ 30 دسامبر برای برکنار ساختن ملا منصور فرمانده طالبان در هلمند بخاطر عدم اجرای دستور و سرپیچی از دستور رهبر طالبان بود.

کارشناسان Afghanistan.ru از جمله دلایل بر هم زدن عملیات آینده دار انگلستان توسط آمریکاییان را عملیات "برخی از همسایگان شمالی افغانستان" نامیدند که بخشی از "بازی بزرگ جاسوسی در قرن 21" هستند. جنجال پیرامون نقش انگلیس ها در افغانستان، بعقیده برخی از کارشناسان در این کشور، می تواند حکمت چتین وزیر امور خارجه سابق ترکیه را به رقیبی برای ژنرال مک کول در مبارزه بر سر پست نمایندگی ویژه سازمان ملل در افغانستان تبدیل کند. حداقل بدین دلیل که او مسلمان است.

روزنامه "ورمیا نووستی"، خبرگزاری «نووستی»  روسیه