تركيب سبز، قهوه‌اي يا خاكستري مشتق از برگ، دانه، ريشه و گل ِ گياه شاهدانه است كه به نام‌ هاي حشيش، ماري جوانا، علف (GRASS) ، علف هرز(WEED)، مري جين (MARY JANE)، جام (و POT، بنگ، گانجا، شاهدانه و... )هم معروف است. اين ماده رايج ‌ترين ماده غيرقانوني مورد مصرف در جهان است. 

وابستگي به حشيش، رواني و غير جسمي است. نشانه‌ هاي ناشي از ترك در معتادين محدود به افزايش تحريك ‌پذيري، بي‌ قراري، بي ‌خوابي، بي ‌اشتهايي و تهوع خفيف است و همه اين نشانه‌ ها هنگامي بروز مي‌ كنند كه شخص به طور ناگهاني مصرف مقادير زياد حشيش را قطع كند.

 

از هزاران سال پيش مي‌دانستند كه حشيش اثرات نشئه ‌آور دارد. هردوت مورخ يوناني (قرن پنجم قبل از ميلاد) قبيله چادرنشيني را توصيف كرده است كه دانه‌ هاي شاهدانه را روي منقل سرخ كرده و با سردادن هلهله شادي از چادر خارج مي‌شدند. حشيش نام مختصر بوته شاهدانه است. تمام اجزاء اين گياه خاصيت روانگردان دارد كه از بين آنها -? 9 - تترا هيدروكانابينول (THC -9 ? -) فراوان تر از همه است. قوي‌ ترين انواع حشيش از سرشاخه‌ هاي گلدار گياه يا از ترشح رزيني قهوه‌اي مايل به سياه خشك شده برگ‌هاي آن كه HASH يا HASHISH ناميده مي ‌شود به دست مي ‌آيد. برگ هاي خشک گياه شاهدانه را داخل سيگار ريخته و آن را دود مي ‌كنند. در قرن نوزدهم و اوايل قرن بيستم اثرات ضد درد، ضد تشنج و خواب آور حشيش شناسايي شده بود. در دهه چهارم قرن بيستم اين ماده جزو سيستم دارويي آمريكا به حساب مي‌آمد. بيش از 400 ماده شيميايي در گياه حشيش وجود دارد كه 60 درصد آنها از لحاظ شيميايي با ?THC9- در ارتباط است.

حشيش چگونه مصرف مي‌ شود؟

حشيش به صورت سيگار تدخين مي‌ شود كه به آن سيگاري، JOINT و ناخن (NAIL) هم مي‌ گويند. با تدخين حشيش اثرات نشئه آور آن ظرف چند دقيقه ظاهر شده و حدود 30 دقيقه بعد به اوج مي‌ رسد و 2  تا 4 ساعت دوام مي ‌يابد. برخي اثرات حركتي و شناختي 5 تا 12 ساعت طول مي‌ كشد.

عوارض حاصل از مصرف چيست؟

ميزان اثرات اين ماده بر افراد به عوامل زير بستگي دارد:

1 - تجربيات قبلي فرد در مصرف اين ماده

2 - ميزان ماده THC در سيگار

3 - انتظارات فرد از نحوه ايجاد عوارض

4 - محل مصرف آن

5 - همراهي مصرف حشيش با مصرف ساير مواد مثل الكل و ...

بعضي افراد ذكر مي‌كنند كه پس از تدخين حشيش (ماري جوانا) هيچ احساسي ندارند و بعضي احساس سبكي و سرخوشي مي‌كنند. بعضي افراد دچار افزايش اشتهاي شديد و تشنگي شديد مي‌ شوند. در صورت مصرف ميزان زياد ماري‌ جوانا، فرد مصرف كننده دچار اضطراب و افكار پارانوئيد مي‌ شود.

شايع ترين اثرات پس از مصرف حشيش عبارت اند از:

1 - اتساع عروق خوني ملتحمه چشم (قرمزي چشم)

2 - افزايش ضربان قلب (تاكي كاردي خفيف)

3 - افت فشارخون وضعيتي در دوزهاي بالاي مصرف

4 - افزايش اشتها كه اشتهاي گاوي ناميده مي ‌شود.

5 - خشكي دهان

6 - حملات حاد اضطراب

عوارض كوتاه مدت مصرف:

 

1 - اختلالات حافظه و يادگيري

2 - اختلال در حواس بينايي، شنوايي و لامسه

مسموميت با حشيش، اغلب حساسيت فرد مصرف كننده را نسبت به محرك ‌هاي بيروني بالا مي‌ برد و جزئيات تازه‌اي را آشكار مي‌كند. فرد رنگ ‌ها را غني‌ تر و عميق‌ تر از گذشته حس مي ‌كند.

3 - اختلال درك زمان و مكان

4 - اختلال در قدرت تجزيه و تحليل مغز

5 - اختلال تعادل و مهارت‌ هاي حركتي : به علت اختلال در مهارت‌ هاي حركتي، افراد مصرف كننده تا 12 ساعت پس از مصرف نبايد رانندگي كنند.

اختلال خواب و فعاليت جنسي كه از چند روز تا چند هفته پس از مصرف از بين مي ‌رود.

عوارض بلند مدت مصرف:

1 - آتروفي (تحليل) بافت مغزي

2 - استعداد تشنج

3 - آسيب ژنتيكي كه فرزندان فرد را مبتلا به ناهنجاري هاي مادرزادي مي ‌كنند.

4 - اختلال فعاليت ايمني بدن

5 - تغيير غلظت هورمون هاي جنسي مردانه و زنانه ( بي‌ نظمي قاعدگي )

6 - اختلالات اضطرابي- توهم- هذيان و ديوانگي

[در افراد با زمينه قبلي احتمال رخداد آنها بيشتر است].

7 - استعداد ابتلا به سرطان ريه كه به علت وجود هيدروكربن هاي سرطان‌زا در دود سيگار مي ‌باشد.

8 - فقدان انگيزه در فرد براي استمرار كارهاي روزمره به طوري كه فرد مصرف كننده فاقد نيرو، بي‌ حال و ظاهراً‌ تنبل است.

در افرادي كه حشيش مصرف مي‌ كنند، استعداد اعتياد به ساير مواد روان‌ گردان بيشتر است.

نشانه‌هاي ناشي از ترك:

وابستگي به حشيش، رواني و غير جسمي است. نشانه‌ هاي ناشي از ترك در معتادين محدود به افزايش تحريك ‌پذيري، بي‌ قراري، بي ‌خوابي، بي ‌اشتهايي و تهوع خفيف است و همه اين نشانه‌ ها هنگامي بروز مي‌ كنند كه شخص به طور ناگهاني مصرف مقادير زياد حشيش را قطع كند.

درمان اعتياد:

شامل پرهيز از مصرف ، و حمايت رواني فرد مي ‌باشد. از داروهاي ضد اضطراب و ضد افسردگي نيز استفاده مي ‌شود.

كاربرد درماني حشيش:

حشيش مانند ساير مواد دخاني، کاربردهاي درماني نيز دارد و در درمان بي‌اشتهايي افراد مبتلا به ايدز، تهوع شديد ناشي از درمان با داروهاي شيمي درماني، و درمان ميگرن استفاده مي ‌شود.

منبع : تبیان