هفت سال پس از یازدهم سپتامبر القاعده همچنان دغدغه اصلی آمریكایی‌‌‌هاست. چند روزی از شوم‌ترین یازدهم سپتامبر تاریخ ایالات متحده نگذشته بود كه كاخ سفید به ریاست جورج بوش تمامی نگاه‌ها را به سمت القاعده و بهشت آنها افغانستان معطوف كرد.
اعتراف اسامه بن‌لادن به رهبری عملیات حمله به برج‌های دوقلو و شواهد موجود در صحنه، جهانیان را متقاعد كرد كه حق با ساكنان كاخ سفید است و در این مهلكه هیچ‌كس گناهكار نیست جز اسامه بن‌لادن عرب و همدستان طالبانی‌اش در افغانستان. هفت سال از آن روزهایی كه حمله به افغانستان تنها راه نجات ایالات متحده از ناامنی بود می‌گذرد و هنوز القاعده به اعتراف رئیس سازمان سیا نخستین خطری است كه نامش لرزه بر اندام ساكنان كاخ سفید می‌اندازد. نه كره شمالی ناقض امنیت ملی ایالات متحده است و نه چپ‌گراهای آمریكای لاتین. همچنان اسامه بن‌لادن مرد شماره یك لیست سیاه سیاست. مردی كه جرقه دو جنگ افغانستان و عراق را به نام خود ثبت كرد و این روزها مسبب تیر‌گی روابط پاكستان و ایالات متحده هم است. فعالیت‌های نظامی ارتش پاكستان و نیروهای آمریكایی در مرز مشترك با افغانستان، اندك اندك شكلی خطرناك به خود می‌گیرد.
بازی نظامی دو كشور همسایه كه سابقه دوستی آنچنانی هم با یكدیگر ندارند هر دو كشور را بر لبه پرتگاه اختلافاتی تمام‌عیار قرار داده است. افغانستان كه هفت سال است در گیر و دار قایم موشك بازی اسامه بن‌لادن با نیروهای آمریكایی به سر می‌برد اما این‌بار به نظر می‌رسد كه پاكستان میزبان سربازان آمریكایی خواهد بود كه هیچ‌كس برای‌شان فرش قرمز پهن نكرده است. حملات هوایی و یورش زمینی نیروهای آمریكایی به خاك پاكستان، اعتراضات شدید‌اللحن چهره‌های سیاسی و نظامی پاکستان را به‌دنبال داشته است. انتقادات داخلی به عملكرد جدید ارتش ایالات متحده در پاكستان همچنان به قوت خود باقی است و این در حالی است كه كاخ سفید بارها به زبان ادعا كرده است كه با وجود نقض حریم هوایی و زمینی پاكستان به استقلال و تمامیت ارضی این كشور احترام می‌گذارد! پاكستانی‌ها به سابقه دوستی و مودت با آمریكا شهرت دارند. این كشور از قبال حمایت همواره مشروط كاخ سفید، دستاوردهای بین‌المللی و موفقیت‌های داخلی فراوانی را در چنته دارد. هنوز هم هستند تحلیلگران كاركشته‌ای كه بر این باورند دولت پاكستان تنها به ناراحتی از حملات آمریكا و نكوهش این فعالیت‌های نظامی در خاك خود تظاهر می‌كند، ظاهر‌سازی برای مصرف داخلی.
واشنگتن كه از ناتوانی پاكستان در مبارزه با شبه‌نظامیان به ستوه آمده بود اوایل ماه جاری تصمیم گرفت تمامی امور را شخصا به دست بگیرد. نخستین عملیات زمینی با ورود سربازان آمریكایی به روستایی در جنوب وزیرستان همراه بود. پیش از این یورش زمینی جنگنده‌های آمریكایی مناطق محل اختفای شبه‌نظامیان را بمباران كرده بودند. پیش از انجام این عملیات، مقامات پنتاگون پیشنهاد داده بودند كه ایالات متحده به منظور محك عكس‌العمل اسلام‌آباد مناطقی در غرب پاكستان را هدف حملات خود قرار دهد. پیش از انجام این عملیات‌های گسترده نظامی، فعالیت آمریكایی‌ها در پاكستان به پرتاب موشك یا نفوذ زمینی نامحسوس محدود شده بود.
حمله روز سوم سپتامبر به خاك پاكستان، نخستین یورش زمینی آمریكا به داخل خاك این كشور بود كه بی‌اندك هماهنگی با سازمان‌های اطلاعاتی و دولت این كشور انجام گرفت. پس از انجام این حمله بود كه برخی منابع نزدیك به كاخ سفید افشا كردند كه جورج بوش در ماه جولای دستور حملات بی‌هماهنگی سربازان آمریكایی به خاك پاكستان را صادر كرده است. این حركت ناسنجیده ارتش ایالات متحده كه منجر به كشته‌شدن ۲۰ نفر از جمله چندین شهروند غیرنظامی شد، موجی از انتقادات و خشم داخلی را به‌دنبال داشت. با توجه به نارضایتی پاكستانی‌ها از دخالت‌های گاه و بیگاه ایالات متحده در امور داخلی این كشور، رئیس ارتش پاكستان در بیانیه‌ای نه‌چندان مقتدرانه این اقدام ارتش آمریكا را محكوم كرد. اشفق پرویز كیانی در بخشی از این بیانیه انتقادی نوشت: «هیچ نیروی خارجی حق انجام عملیات نظامی در خاك پاكشتان را ندارد.» این بیانیه مورد استقبال پاكستانی‌های خشمگین قرار گرفت و از سوی دیگر منجر به ابراز واكنش از سوی دولتمردان پاكستانی شد كه تا آن زمان به مصلحت در برابر این حادثه سكوت كرده بودند.
افزایش حملات بی‌امان ایالات متحده در پاكستان و افغانستان ظرف چند ماه اخیر تنها بیانگر یك حقیقت است: كاخ سفید به دنبال پیدا كردن اسامه بن‌لادن پیش از پایان دوره ریاست‌جمهوری جورج بوش است. دغدغه كاخ سفید در شرایط فعلی نه ناامنی در افغانستان است و نه جولان دادن شبه‌نظامیان القاعده در پاكستان. در حال حاضر انتخابات ریاست‌جمهوری در ایالات متحده تنها تعیین‌كننده استراتژی بوش در منطقه است. بوش در واپسین روزهای حضور در قدرت به دنبال مشروعیت بخشیدن به این همه غوغایی است كه در طول هشت سال تكیه‌زدن بر كرسی ریاست‌جمهوری ایالات متحده به راه انداخته است.
دولت جدید‌التاسیس پاكستان به رهبری آصف‌علی زرداری ادعا می‌كند كه پس از به بن‌بست خوردن مذاكرات با شبه‌نظامیان، دولت تصمیم قطعی در برخورد نظامی با متخلفان را اتخاذ كرده بود. تیم رئیس‌جمهور بر این باور است كه اقدامات خودسرانه ارتش ایالات متحده، تمامی برنامه‌های اسلام آباد را بر هم زده است. شاید عملیات سركوبگرانه ارتش پاكستان در برخی مناطق قبیله‌ای هم‌مرز با افغانستان چندان به مذاق پاكستانی‌ها خوش نیامده باشد اما حقیقت این است كه دولت مركزی در این راه موفقیت‌هایی را هم به نام خود ثبت كرده بود. پس از مدت‌ها دولت موفق به جلب رضایت قبایل وزیری برای اتحاد با ارتش علیه فرمانده طالبان در پاكستان، بیت‌الله محسود شده بود. اما حملات یك‌جانبه ارتش ایالات متحده مهر پایانی بود بر تمامی این توافق‌ها.
در طول ماه جاری، ارتش ایالات متحده به تنهایی شش حمله هوایی به مناطق قبیله‌ای پاكستان را هدایت كرده است. هفدهم سپتامبر بود كه در آخرین حمله ایالات متحده به خاك پاكستان، كمپ‌های آموزشی شبه‌نظامیان در جنوب وزیرستان هدف موشك‌های آمریكایی قرار گرفت.
مقام‌های پاكستانی همواره ایالات متحده را به نقض تمامیت ارضی این كشور متهم می‌كنند اما تاكنون نه عملیات نظامی برای مقابله با جنگنده‌های آمریكایی صورت گرفته است و نه حتی اسلام‌آباد واشنگتن را به قطع روابط دیپلماتیك تهدید كرده است.
در طول شش سال گذشته سازمان سیا بارها هواپیماهای شناسایی بی‌خلبان برای مشخص كردن مناطق محل استقرار شبه‌نظامیان و هدف قرار دادن آنها بر آسمان پاكستان را هدایت كرده است. در این میان تنها زمانی صدای اعتراض دولت پاكستان بلند شده كه آمار تلفات غیرنظامیان بیش از حد مورد انتظار بوده است.
در شرایطی كه تنها ارتش پاكستان بود كه نقش بلندگوی دولت و ملت در اعتراض به حملات هوایی آمریكا را ایفا كرد، اما اخبار رسیده از پاكستان مبنی بر احتمال هدف قرار گرفتن جنگنده‌های آمریكایی از سوی ارتش پاكستان در صورت نقض مجدد حریم هوایی این كشور، ترس از آغاز مناقشه نظامی میان دو كشور را افزایش داد. پس از انعكاس این خبر در رسانه‌های بین‌المللی ارتش پاكستان با توسل به زبانی ملایمت‌آمیز صحت‌و‌سقم خبر را زیر سوال برد.
اندكی از تكذیب این خبر توسط مقامات ارتش پاكستان نگذشته بود كه حمله روز چهارشنبه جنگنده‌های آمریكایی به كمپ آموزش شبه‌نظامیان در روستای باغ‌استان وزیرستان باز بازار عمل و عكس‌العمل میان واشنگتن و اسلام‌آباد را داغ كرد. این حمله درست چند ساعت پس از حضور مایك مولن رئیس ستاد ارتش ایالات متحده در پاكستان انجام گرفت. مایك مولن به اسلام‌آباد رفته بود تا بار دیگر به مقام‌های پاكستانی اعلام كند: نگران حملات ارتش ما به خاك كشورتان نباشید. ما به تمامیت ارضی شما احترام می‌گذاریم.
پس از آخرین حمله جنگنده‌های آمریكا به خاك پاكستان بسیاری از تحلیلگران داخلی و بین‌المللی به این نتیجه رسیدند كه اسلام‌آباد و واشنگتن در انجام این عملیات به تفاهم رسیده‌اند. با این وجود احمد مختار وزیر دفاع پاكستان در واكنش به این حمله گفت: این اقدام واشنگتن ما را تعجب‌زده كرد. مایك مولن با حضور در اسلام‌آباد از همكاری با ما سخن گفت و به نظر می‌رسید كه دغدغه‌های دولت پاكستان را درك كرده است. هر آنچه كه در مرزهای ما بگذرد نمی‌تواند دلیل محكمه‌پسندی برای حملات بی‌هماهنگی ارتش ایالات متحده باشد.
در این میان آصف‌علی زرداری رئیس‌جمهوری جدید پاكستان هم كه به تازگی از لندن بازگشته بود در مصاحبه‌ای مطبوعاتی به محض ورود به كشور اعلام كرد كه به نظر می‌رسد حملات جنگنده‌های آمریكایی به خاك پاكستان پایان‌یافته باشد. زرداری در خاك بریتانیا هم پس از دیدار با گوردون براون نخست‌وزیری این كشور گفت: گمان نمی‌كنم كه از حملات بیشتر به خاك پاكستان خبری باشد. زرداری در دیدار با گوردون براون از او خواست كه ایالات متحده را برای پایان دادن به این حملات تحت فشار قرار دهد.
با وجود تمامی این مناقشات به نظر نمی‌رسد كه بزرگنمایی اختلافات میان واشنگتن و اسلام‌آباد كار چندان عاقلانه‌ای باشد. ایالات متحده از یازدهم سپتامبر تا كنون شش میلیارد دلار كمك نقدی در اختیار پاكستان قرار داده است. اخیرا هم اخباری مبنی بر اهدای ۱۸ جنگنده اف‌۱۶ به ارتش پاكستان به گوش می‌رسد. پنتاگون بر این باور است كه كمبود جنگنده‌های نظامی و هواپیماهای جنگی در ارتش پاكستان منجر به محدودشدن عملیات ارتش به یورش‌های زمینی شده است و به همین دلیل شبه‌نظامیان پیش از رسیدن ارتش به مقرهای محل اختفای خود بهشت امن دیگری می‌یابند.
با وجود تمامی اعتراض‌های انجام گرفته، بسیاری بر این باورند كه حتی بیانیه اعتراض‌آمیز رئیس ارتش پاكستان هم ژستی متظاهرانه بود كه برای آرام كردن افكار عمومی پاكستان مصرف داشت. حقیقت همان است كه یوسف‌رضا گیلانی رئیس‌جمهوری پاكستان بر زبان راند: مردم پاكستان حق گلایه و دلخوری از آمریكایی‌ها را دارند. اما كاری از دست هیچ‌كس برنمی‌آید. پنتاگون هم به‌خوبی مراقب است كه حد و اندازه این عملیات را تا بدانجا گسترش ندهد كه كنترل آن از دست خارج شود. كاخ سفید با همان سیاست محافظه‌كارانه همیشگی بی‌اندك تغییری به حملات خود در خاك پاكستان ادامه خواهد داد. جنگنده‌های آمریكایی مهمان‌های ناخوانده‌ای هستند كه چندان هم به مذاق میزبان بد نیامده‌اند.