آیا حافظه شما طبیعی است

قبل از آنکه خود را مبتلا به آلزایمر بدانید ، این مطلب را بخوانید : متخصصان می گویند برخی خطاهای حافظه طبیعی هستند .

محققان بر این باورند که حافظه دومین چیزی است که با افزایش سن رو به زوال می گذارد . پس اولی چیست ؟
یادم نیست ! وقتی شما هم به پایان این نوشته برسید فقط بخشی از آن را بخاطر خواهید آورد . اما نگران نباشید تنها شما اینطور نیستید .

مطالعات نشان داده اند که زوال خفیف حافظه کاملاً طبیعی است بویژه با افزایش سن این پدیده مشاهده می شود . اگر گاهی مسائل خیلی ساده را فراموش می کنید نشانه ابتلا به بیماری آلزایمر نیست . تعداد زیادی از افراد هستند که مانند شما گاهی نمی دانند کلیدشان را کجا گذاشته اند و نمی توانند نام یکی از اشخاصی را که بتازگی ملاقات کرده اند بخاطر آورند.

حافظه عبارت از توانایی بخاطر آوردن وقایع و رویدادهای زندگی است و این فرآیند سه مرحله دارد :
مرحله اول : کدگذاری . زمانی انجام می شود که فرد اطلاعاتی را دریافت می کند .
مرحله دوم : یکی کردن – این عمل زمانی صورت می گیرد که مغز اطلاعاتی را که کدگذاری می کند دریافت کرده و آن را به گونه ای پردازش می کند که در نواحی مشخصی در مغز ذخیره شود .
مرحله سوم : بازآوری – زمانی است که فرد اطلاعات ذخیره شده در مغز را یادآوری می کند .
اما تمایز بین زوال طبیعی حافظه و بیماری آلزایمر برای یک فرد غیرمتخصص آسان نیست چرا که نوع حافظه ای که در موقعیت های روزمره تحت تأثیر قرار می گیرد همان نوعی است که در مراحل اولیه آلزایمر آسیب می بیند .

* زمان : بدترین دشمن حافظه
نترسید ، زوال حافظه و پیری مغز بخش طبیعی از روند افزایش سن است . اغلب افراد در آغاز دهه پنجم زندگی گمان می کنند حافظه شان رو به زوال است و به دلیل آنکه از راهکارها و ابزار بیشتری برای یادآوری مسائل استفاده می کنند نسبت به این مسئله زیادی هشیار می شوند .

اما زوال حافظه حتی پیش از ۵۰ سالگی هم ممکن است روی دهد . بسیاری افراد حتی در دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی یک نام ، زمان قرار ملاقات یا مطلبی را که سرزبانشان است فراموش می کنند . پروفسور زولا حافظه را فریب کار و زمان را بدترین دشمن آن معرفی می کند . در واقع کمی پس از دریافت اطلاعات حافظه رفته رفته رو به زوال می گذارد . بعضی چیزها بلافاصله از ذهن محو می شوند ، بعضی مطالب دیرتر فراموش می شوند و بسیاری عوامل شامل ماهیت موضوع ، اهمیت آن ، سطح استرس و غیره بر حافظه تأثیر می گذارند .
گاهی اوقات شما درباره چگونگی وقوع اتفاقی که به گذشته مربوط می شود با فرد دیگری بحث می کنید . علت این است که شما فکر می کنید آن را بوضوح بخاطر می آورید ، اما مطالعات نشان می دهند پس از مدتی ، افراد وقایع را آنطور که روی داده بخاطر نمی آورند . انحراف حافظه که یکی از عوارض جانبی گذشت زمان است . این پدیده ای است که طی آن با گذشت زمان توانایی ما برای بخاطر اوردن وقایع تقلیل می یابد و هر چه این فاصله زمانی وقوع حادثه و بیاد آوردن آن بیشتر شود احتمال فراموشی نیز بیشتر خواهد شد .

* سایر علل زوال حافظه
اما حتی اگر شما گمان می کنید این خطاهای حافظه طبیعی نیستند ، علل دیگری هم در این بیماری آلزایمر مختصر دخالت دارند .
استرس و اضطراب
ADHD ( بیش فعالی و کمبود توجه )
افسردگی
بیماریهای متابولیک مانند بیماریهای غده تیروئید ، دیابت ، بیماریهای ریوی ، کبدی و نارسایی کلیه .
کمبود ویتامین B12
عفونت ها ، بویژه مننژیت و انسفالیت که اعصاب احاطه کننده مغز را تحت تأثیر قرار میدهند .
داروها شامل هر دو نوع بدون نسخه و تجویز شده با نسخه
الکلیسم
خبر خوب اینکه علل زوال حافظه حاصل از بسیاری از این عوامل بطور طبیعی قابل بازگشت است . پروفسور زولا می گوید افسردگی و استرس شایعترین علل مشکلات حافظه موقت است .
اگر کد گذاری خوبی ندارید ، اطلاعات را بطور مناسب دریافت نمی کنید و بنابراین در بیادآوردن آن مشکل خواهید داشت . بنابراین این نوع مشکل حافظه مرتبط با افسردگی یا اختلال نقص توجه است که شما در عطف توجه و تمرکز مشکل دارید .
استرس ، روش پردازش حافظه توسط مغز را تحت تأثیر قرار میدهد . پس خیلی تعجب آور نیست که اغلب تحت شرایط استرس زا مشکل حافظه دارید زیرا بخشی از مغز آنگونه که باید در عملکرد مناسب حافظه عمل نمی کند .

* استفاده کردن یا از دست دادن
مهم نیست خطاهای حافظه تا چه حد طبیعی است ، بیائید با آن مقابله کنیم . متخصصان بر این باورند که بهترین راه برای حفظ قوه حافظه استفاده مرتب از آن است .
گری اسمال نویسنده کتاب انجیل حافظه : روشی نو برای جوان نگه داشتن مغز می گوید:
مردم باید بدانند بیش از آنچه تصور می کنند . می توانند بر قدرت حافظه کنترل داشته باشند ، همچنین یک سوم زوال حافظه ژنتیکی است ، بدین معنی که ما توانایی آن را داریم که بر پیری مغز تا حد زیادی تأثیر بگذاریم .
گری اسمال بر چهار نکته مؤثر در کاهش پیری مغز در کتابش تأکید میکند : فعالیت ذهنی ، تناسب بدنی ، کاهش استرس و رژیم غذایی سالم .

وی اشاره می کند :« افرادی که زیاد غذا می خورند خیلی بیشتر در معرض فشارخون بالا ، کلسترول بالا ، دیابت و دیگر بیماریهایی که احتمال سکته مغزی را افزایش می دهد ، قرار دارند . بعلاوه همه باید رژیم غذایی سرشار از انتی اکسیدان ها داشته باشند . این عناصر به حفظ سلولهای مغز کمک می کنند و ورزش نیز در حفظ سلامت مؤثر است .
پروفسور زولا می گوید فعالیت ذهنی و اجتماعی مهمترین چیزی است که به حفظ قابلیت های شناختی در مدت عمر کمک می کنند . مطالعه ، آموزش مطالب جدید ، سرگرمی فکری مغز را فعال نگه می دارند .
* سایر اقدامات برای بهبود قدرت حافظه عبارت است از :
تمرکز : فراموشی ممکن است نشانگر این باشد که شما حجم زیادی از اطلاعات را بر ذهن خود تحمیل می کنید . از سرعت خود بکاهید و بر اموری که در دست انجام دارید تمرکز کنید . گری اسمال می گوید پرداختن به چند کار و عدم توجه کافی مهمترین عوامل فراموشی بویژه در جوانترها هستند .
کاهش استرس : استرس می تواند به نواحی از مغز که در فرآیند حافظه نقش دارند صدمه بزند .
خواب نیمروز : پروفسور زولا می گوید خواب حائز اهمیت است زیرا خستگی می تواند بر حافظه تأثیر سوء بگذارد .
سازماندهی محیط : از تقویم ، ساعت ، فهرست ها و یادداشت استفاده کنید و فعالیت های روزانه را بر روی یک پلان بنویسید یا از یک سازمان دهنده الکتریکی استفاده کنید . آیتم هائی را که براحتی فراموش می شوند پس از استفاده در همان محل قبلی قرار دهید . ماشین خود را در همان جایی که هر روز پارک کنید .
از کلک های حافظه استفاده کنید : برای بخاطر آوردن نام یک شخص ، پس از معرفی آن را چند بار تکرار کنید . در صورت امکان برای همه حساب خود یک رقم تشخیص هویت را انتخاب کنید .

* مراجعه به پزشک
بیماری آلزایمر ، حالت پیشرونده ای که نواحی از مغز را که در حافظه ، هوش ، قضاوت ، زبان و رفتار دخالت دارند آسیب می رساند .
راههائی برای تشخیص زوال طبیعی حافظه از زوال مربوط به بیماری که نگران کننده است ، وجود دارد . فراموشی طبیعی شامل :
فراموشی بخش هایی از یک تجربه در گذشته
فراموشی محل پارک ماشین
فراموشی رویدادهای مربوط به گذشته دور
فراموشی نام یک شخص یا بیادآوردن دیرهنگام آن
در حالیکه تحقیقات نشان میدهد بیش از نیمی از افراد بالای پنجاه سال دچار فراموشی خفیف مربوط به نقص حافظه مربوط به سن می شوند ، نشانه هایی وجود دارد که بیانگر مشکلات جدی تر حافظه مانند آلزایمر هستند :
فراموشی یک تجربه
فراموشی خواندن ساعت یا رانندگی
فراموشی رویدادهای اخیر
فراموشی آشنایی با یک فرد
کاهش عملکرد ، گیجی یا کاهش هشیاری
نشانه هایی که شدیدتر یا بیشتر می شوند .