مخترع تلفن اليشا گري
همة ما اليشا گري (Elisha Gary) را به عنوان مخترع تلفن ميشناختيم، اگر تنها اگر و الكساندر گراهامبل يك ساعت قبل از او به دفتر ثبت اختراعات نرفته بود. در عوض نامگري در تاريخ "موسيقي الكترونيك" به عنوان مخترع اولين ساز الكترونيكي ثبت شده است. حال اگر بخواهيم فهرستي از بدشناسترين مردان تاريخ تهيه كنيم نام اليشاگري (Elisha Gary) بعد از Remo Giazotto1 در رديف دوم قرار ميگيرد. به هر حال در كنار اين بدبياري بزرگ، او اختراع اولين ساز الكترونيكي را مديون يك اتفاق تصادفي است. اليشاگري در سال 1835 در ايالت اوهايو در آمريكا به دنيا آمد. در 10 سالگي توانست دستگاه تلگراف مورس بسازد كه مثل دستگاه واقعي كار ميكرد. مرگ پدر و بيماري مادر او را واداشت تا در 12 سالگي نانآور خانواده بشود و درس خواندن را رها كند. البته بعدها توانست به دبيرستان برود و از درآمد كار نجاري، شهرية مدرسه را بپردازد. دركالج مجذوب الكتريسيته شد. تشويقهاي معلم علوم و مدير آزمايشگاه مدرسه آقاي چارلز چرچيل باعث شد اليشا گري با علاقه و هدفمندي بيشتر الكترونيك و فناوري تلگراف را دنبال كند. تا مرز بيماري كار ميكرد و دورة كالج را در مدت 5 سال به پايان رساند. در اين مدت تجربيات بسياري از طريق آزمون و خطا به دست آورد. خود او ميگويد: " عادت كرده بودم هر چيزي را كه ميديدم يا ميخواندم تا آنجا كه امكانات اجازه ميداد، بسازم.
و محقق موسيقي باروك Remo Giazotto :
براي من اين كار بهترين روش يادگيري و به ذهن سپردن قوانين علمي بود." در سال 1867 اليشا گري اولين مقالة خود را كه در مورد روكش كردن كابلهاي خطوط تلگراف و منظور بهبود فناوري تلگراف بود ارائه كرد. اليشا گري در طول زندگياش توانست 70 اختراع را به ثبت برساند. در سال 1869 او و دوستش Enos Barton شركت Gray & Barton را با سرماية اوليه 400 دلار كه مادرٍ Enos به آنها قرض داده بود به ثبت رساندند. مادر Enos اين پول را از گروه گذاشتن خانه خود واقع در ايالت كاليفرنيا به دست آورده بود. البته اين كار خانم بارتون در تاريخ سرمايهگذاري بيسابقه بود. بعد از اختراع تلفن، شركت Gray& Barton به سرعت خود را با فناوري Bell تطبيق داد و به توليد سامانههاي تلفن رو آورد كه اين كار باعث شد به يكي از بزرگترين و پراهميتترين شركتهاي جهان در سالهاي اوايل قرن بيستم تبديل شود. اليشا گري مخترعي پر كار و نسبتاً موفق بود و مثل بقية مخترعها او هم در مورد يكي از اختراعاتش شخص ديگري را به سرقت علمي و دزديدن ايدهاش متهم كرد. كه داستان معروف دعواي بين آليشا گري و گراهامبل بر سر اختراع "تلگراف سخنگو" يا "تلفن" يكي از داستانهاي جالب و اپيزودهاي مربوط به ثبت اختراع است. اليشاگري ادعا كرد براي اولين بار او بود كه ايدة استفاده از نواي موسيقي به عنوان پيامهاي تلگراف در سال 1867 - وقتي كه يك لولة باريك فولادي مرتعش را در مداري شامل آهنرباي الكتريكي و يك كليد تلگراف قرار داد- به فكرش رسيد. وقتي كليد را ميبست صداي موسيقي مانندي از آهنرباي الكتريكي ميشنيد. اين اتفاق در نظر اليشاگري يك نعمت بزرگ بود كه از طريق يك آزمايش تجربي و كاملاً تصادفي حاصل شده بود. برخلاف گراهامبل كه عادت داشت كار علمي كند و تمام منابع و مآخذ مورد استفادهاش را به صورت سند و مدرك معتبر ارائه دهد. ولي جالبتر از داستان دعواي اليشاگري و گراهامبل داستانِ اختراع اولين ساز الكترونيكي توسط اليشاگري است. پاستور ميگويد: " شانس همواره به ذهن آماده كمك ميكند." در اين مورد هم ايدة ساخت "تلگراف موزيكال" از مشاهدة يك بازي بچگانه به فكر اليشاگري رسيد. در اواخر فورية 1874 سروصداي بچهها از حمام خانه توجه اليشاگري را به خود جلب كرد. در حمام، او ديد كه خواهرزادة كوچك و بازي گوش اش مشغول شوكدادن به بچههاي همسايه با دستگاههاي الكتريكي اوست. پسرك از همان دستگاه تلگراف با آن لولة باريك فولادي در حال ارتعاش در مدار آهنرباي الكتريكي براي بازي خود استفاده كرده بود. به طوريكه يك انتهاي سيمپيچ ثانويه را لاي درز وان حمام فرو كرده بود و انتهاي ديگر را در دستش گرفته بود. وقتي پسرك دست ديگر خود را به ديوارة وان حمام ميكشيد، صدايي شبيه شيهة اسب توليد ميشد. اليشاگري خودش دستگاه را امتحان كرد و فهميد كه اگر دستش را محكمتر و با فشار بيشتري روي سطح وان حمام بكشد صداي بلندتري را ميتوان توليد كرد. همچنين فهميد وقتي فركانس ارتعاش لولة باريك فولادي را كم و زياد كند صداي توليد شده هم مطابق آن تغيير، فرق ميكند. سپس اليشاگري اختراع خود را بهبود بخشيد. به جاي وان حمام از يك ويالن و يك ورقه فولادي استفاده كرد. با پيگيري او در اين جهت اليشاگري توانست "تلگراف موزيكال" را بسازد. كه ميتوانست با استفاده از تعداد زيادي اٌسيلاتور (نوسانساز) گسترة صوتي 2 اكتاو را به صورت تك نت از محل اوليه انتقال دهد. سپس اليشاگري فكر كرد چطور ميشود يك آكورد (chord) را انتقال داد. چطور ميشود تعداد زيادي نت را انتقال داد؟ به اين منظور اليشاگري دستگاهي ساخت كه با 8 نوسانساز كه به وسيلة يك رديف كليد پيانو كنترل ميشد، كار ميكرد. اين دستگاه به سرعت، محبوب مردم آن زمان واقع شد و به اين منظور اليشاگري يك نوع از اين دستگاه را كه دو اكتاو داشت ساخت و روانة بازار كرد. اليشا گري اسم اين دستگاه را تلگراف هارمونيك (Harmonic Telegraph) گذاشت. اين چنين بود كه در سال 1877 اليشا گري اولين كنسرت موسيقي الكترونيك در جهان را ترتيب داد و برگزار كرد. آليشا گري كه در طول حيات خود 70 اختراع را به ثبت رساند در روز 21 ژانوية سال 1901 در ماساچوست از دنيا رفت. در ميان اسباب و اثاثيهاي كه از او به جاي ماندهبود يك دستنويس پيدا شد كه گويي در آن نارضايتي خود را از تلفن نوشته بود. در اين متن آمده است: "تاريخ تلفن هيچگاه به طور كامل نوشته نشد، قسمتي از آن از ديد همگان مخفي ماند، و قسمت بزرگي از آن با دروغ و دغل پيوند خورده و آنهايي هم كه حقيقت را ميدانند، مهر خاموشي بر لب زدهاند، برخي را مرگ خاموش كرده و برخي نيز زيپي از جنس طلا به لب زدهاند كه از مردگان هم خاموشتر شدهاند." اگرچه كسي او را به عنوان مخترع تلفن نميشناسد ولي نام او در تاريخ موسيقي الكترونيك ثبت شده است.