نويسنده

Saurav JHA

برگردان:  نوژن

وحشت از قدرت چين، ويتنام و هند را به يکديگر نزديک مي کند. هند از اين موقعيت استفاده کرده، خدمات تجاري و نظامي اش را به ويتنام عرضه مي کند.

«Aamaat Naam Tamaar Naam, Vietnam, Vietnam » ، « نام من نام تو، ويتنام، ويتنام !». از اواخر دهه شصت تا اواسط دهه هفتاد ميلادي، اين شعار که به زبان بنگالي تکرار مي شد، نماد همبستگي دانشجويان با مردم ويتنام و طرد امپرياليسم ايالات متحده آمريکا بود.

امروز اما در شرائط فروپاشي سيطره آمريکا و باز شکل گيري قدرت حول قطب هاي متعدد و شبکه هائي که در عين حال هم براساس همکاري و هم رقابت بوجود آمده اند، هند و ويتنام در چرخشي پيوتسته به ايالات متحده آمريکا نزديک تر شده اند، بدون آنکه هيچ گونه اتحاد رسمي را پذيرفته باشند.

همزمان دو کشور براي استوارتر کردن روابط دوجانبه شان تلاش مي کنند: هر چند با وزني نابرابر اما دو قدرت جديد آسيائي در عمل منافع متعدد مشترک اقتصادي و ژئوپولتيک دارند.

براي مثال هند منافع معيني در بخش انررژي ويتنام دارد که شکوفايي قدرت اقتصادي فزاينده اين کشور وابسته به آن است. از سوي ديگر هند که در جستجوي منابع جديد انرژي است به ذخاير گاز ويتنام در جنوب درياي چين چشم دوخته. براي هانوي، سرمايه گذاري هند در بخش گاز آن کشور پاسخگوي نيازهاي تکنولوژي، سازماندهي و مهارت هاي بازاريابي آن است و به ويتنام اجازه مي دهد تا وابستگي هاي مهم اش به کشورهاي عربي و چين را کاهش دهد. جلوگيري از چنگ اندازي پکن بر تمامي منابع وسيع زيردريائي آسيائي جنوب شرقي يکي از نگراني هاي مهم هند است که هانوي نيز در آن شريک مي باشد.

تقويت و تجهيز نيروي دريائي

گسترش حضور دريائي چين در منطقه – از جمله با ساختن پايگاهي دريائي در لنگرگاه Sanya در Hainan ويتنام را مجبور مي کند تا نيروي نظامي و از جمله ناوگان دريائي اش را مدرن کند. هند طبيعتا همکاري اش در اين حوزه را نيز به ويتنام پيشنهاد مي کند: ساختن ناوهاي مدرن، ارائه اسلحه هاي تهاجمي پيشرفته مانند موشک هاي مافوق صوت Brahmose، که چين با سطح تکنولوژيکي کنوني اش در مقابل آن نمي تواند از خود دفاع کند. در مقابل اين همکاري، هند برآنست که از بندر و تجهيزات کارخانجات کشتي سازي Vinashin براي تعمير و تجهيز ناوگان خود، استفاده کند.

روابطي با اهميتي بسيار

ويتنام از جمله داراي کميت عظيمي از تجهيزات نظامي به ارث رسيده از دوران شوروي است که مي تواند تعمير، نگهداري به روز کردن آنها را به هند بسپارد که در اين زمينه داراي تجربه و دانش غير قابل انکاري است. در واقع سلاحهاي جديدتر ويتنام نيز عمدتا سلاحهايي روسي هستند مثل زيردريايي هاي الکتريک – ديزلي فوق العاده بي صدا و هواپيماهاي جنگنده SU-٣٠. احتمالا هند در آينده مي تواند نقشي قاطع در حفظ سطح آمادگي نيروي نظامي ويتنام بازي کند. توافقهاي مشابهي با بسياري از کشورهاي منطقه و بويژه مالزي باعث شده که فروش سلاحهاي روسي در بازارهاي متعدد منطقه به راحتي انجام پذيرد.

يکي ديگر از شيوه ها براي کمک کردن به ارتش هند در وارد شدن به قرن بيست و يکم ياري رساندن به توسعه در ارتباط قرار دادن واحدهاي غير متمرکز آنست که هند در اين چارچوب با تکنولوژي ارتباطات پيشرفته اش مي تواند نقشي اساسي داشته باشد.

اين امر در ديدار وزير دفاع هند A.K Anthony از ويتنام در اکتبر گذشته مطرح شد و وي پيشنهاداتي را در اين چارچوب ارائه نمود: « هند همواره اهميتي بسيار براي رابطه با ويتنام قائل بوده و مشتاق ياري رساندن به اين کشور در زمينه هائي مانند تکنولوژي و فراگيري زبان انگليسي و غيره بوده است.» هند اغلب تکنولوژي هاي مناسبي براي ويتنام در ساير حوزه ها از جمله انرزي صلح آميز هسته اي دارد. مي توان اضافه کرد که تکنولوژي راکتورهاي کوچک براي کشورهايي مثل ويتنام با شبکه برق متوسط مناسب است. با انتخاب مجموعه از راکتور هاي کوچک، ويتنام احتمال قطع برق در شبکه بدليل تعمير و يا از کار افتادن يکي از مراکز را منتفي مي کند. قطع برق در شبکه هائي که از راکتور هاي عظيم تغذيه مي شوند به کرات اتفاق مي افتد.

همکاري ميان اين دو کشور برپايه تبادلات در حوزه هايي چون مهندسي، فعاليت هاي کشاورزي و آبزي پروري، توليد محصولات شيميايي و الکترونيک جريان دارد. حجم تجارت ميان هند و ويتنام ٣٦/٢ ميليارد دلار در سال ٢٠١٠-٢٠٠٩ تخمين زده شده که ٨٠% آن صادرات هند به ويتنام است.

سفير ويتنام در جريان برگزاري نشست تعاملي پيرامون همکاري هاي تجاري هندو-ويتنام در ژانويه ٢٠١١ در کلکته اظهار داشت : « من اطمينان دارم که با ادامه تلاش هاي بازرگانان دو کشور روابط تجاري و سرمايه گذاري هر روزه تقويت شده و گسترش خواهد بافت.» اگر چه اين سخنان اساسا پيرامون روابط ميان ويتنام و دولت بنگال شرقي هند که پايتخت آن کلکته است ابراز شده، اما منعکس کننده روابط در سطح دو کشور است. در واقع روابط دو کشور زين پس همانقدر وابسته به توسعه استوار روابط تجاري است که به عمق ارتباطات استراتژيک و ملي .

در جستجوي وزنه اي تعادل دهنده

البته بايد توحه داشت که تعهد هاي کنوني هند به ويتنام در چارچوب دکترين مقابله به مثل در مقابل چين دنبال مي شود. در دوران اخير چين نقش خود را در امتداد مرزهاي هند – چين با مدرنيزاسيون زيربناي نيروي نظامي خود افزايش داده است و هند را در مورد مسئله کشمير به خشم آورده و با شماري از همسايگان آن کشور مثل ميانمار، نپال، بنگلادش و سري لانکا که همگي در عين حال همسايگان چين اند، ارتباط برقرار ساخته است و دوستي «خدشه ناپذيرش» با پاکستان را ادامه داده. دهلي همانقدر از نفوذ چين در بعضي از اين کشور نگرانست که از توافق هاي انجام گرفته در چارچوب گسترش شبکه بنادر و فروش اسلحه .پاکستان به دريافت تکنولوژي هسته اي و موشکي از چين ادامه مي دهد و اين واقعيتي است که دهلي نو آن را ناديده نمي گيرد. هند ممکن است تصميم بگيرد که حضورش در درياي چين را با استفاده از بازگشائي دريائي خليج Cam Ranh افزايش دهد. اين امر به توانائي چين در متقاعد کردن هند در مورد طبيعت کاملا تجاري روابطش با پاکستان و سري لانکا بستگي دارد. در شرائط کنوني هند بايد به حق استفاده از بنادري که هانوي در اختيار اين کشور مي گذارد قناعت کند.

مدرن کردن سريع ارتش چين، به همراه نتايج تجاري برجسته اين کشور، موجب نگراني همسايه هاي آن شده است که در مورد دکترين « رشد سريع صلح آميز» چين از خود سوال مي کنند. از هند تا ويتنام با گذار از ژاپن، هر کشوري سعي مي کند به ايالات متحده نزديک شود تا در مقابل پکن وزنه متعادل کننده را در اختيار داشته باشد. با اينهمه کشورهاي آسيائي شاهد آنند که ايالات متحده قدرتي بسيار دور است و تنها تقويت روابط بين کشورهاي منطقه است که اجازه يافتن راه حلي بديل را به آنها مي دهد. در اين چارچوب، دوستي هند و ويتنام مي تواند به يکي از ستون هاي ثبات در آسيا تبديل شود.