کشف
سیاره ای شبیه به زمین
این سیاره تقریبا به اندازه زمین است اما 15 درصد به
خورشید مرکزی نزدیک تر است
منجمان وجود سیاره ای شبیه به زمین در "ناحیه قابل
سکونت" اطراف یک ستاره که بی شباهت به خورشید نیست را
تایید کرده اند.
این سیاره که "کپلر ۲۲-بی" نامگذاری شده حدود ۶۰۰ سال
نوری از ما فاصله دارد و تقریبا دو و نیم برابر زمین
است. دمای آن ۲۲ درجه سانتیگراد تخمین زده می شود.
تاکنون سیاره ای تا این اندازه شبیه به زمین در این
فاصله پیدا نشده بود.
با این حال این تیم هنوز نمی داند که آیا این سیاره
عمدتا از چه جنسی تشکیل شده - سنگ، گاز یا مایع.
در جریان کنفرانسی که این نتایج در آن اعلام شد، تیم
تلسکوپ کپلر گفت ۱۰۹۴ سیاره تازه را شناسایی کرده است.
تلسکوپ فضایی کپلر برای رصد همزمان بخش ثابت و پهناوری
از آسمان شب طراحی شده به طوری که ۱۵۰ هزار ستاره در
میدان دید آن قرار می گیرند.
این تلسکوپ آنقدر حساس است که می تواند عبور یک سیاره
از برابر ستاره مرکزی را ردیابی کند؛ گذری که باعث افت
نور ستاره به مقدار خیلی خیلی کم می شود.
وظیفه کپلر ردیابی این تغییرات بسیار خفیف در ستاره
مرکزی است که در رصدهای بعدی توسط کپلر و سایر تلسکوپ
های فضایی و زمینی تایید می شود.
کپلر ۲۲-بی یکی از ۵۴ نامزدی بود که تیم کپلر در ماه
فوریه گزارش کرده بود و اولین سیاره ای است که وجودش
توسط سایر تلسکوپ ها تایید می شود.
کپلر ۲۲-بی در مقایسه با فاصله زمین از خورشید، حدود
۱۵ درصد به ستاره خود نزدیکتر است و سال آن ۲۹۰ روز
است.
با این حال خورشید آن ۲۵ درصد انرژی کمتری تولید می
کند که باعث می شود این سیاره بتواند آب مایع را حفظ
کند.
تیم کپلر مجبور بوده است منتظر سه بار عبور این سیاره
از برابر ستاره مرکزی شود تا موقعیت آن را از یک به
اصطلاح "نامزد" سیاره بودن به "تایید شده" ارتقا دهد.
ویلیام بوروکی محقق اصلی کپلر در مرکز تحقیقات آمس
ناسا گفت: "با کشف این سیاره بخت به ما لبخند زد.
اولین گذر فقط سه روز پس از آنکه ما تلسکوپ کپلر را
آماده کار اعلام کردیم روی داد. ما سومین گذر تعیین
کننده را در جریان تعطیلات سال ۲۰۱۰ ردیابی کردیم."
این نتایج در جریان اولین کنفرانس علمی تلسکوپ کپلر
اعلام شد.
کپلر تاکنون ۲۳۲۶ جرم آسمانی بالقوه سیاره را شناسایی
کرده است که ۲۰۷ عدد آنها تقریبا اندازه زمین هستند.
در مجموع نتایج حاکیست که شمار سیاراتی که طیف اندازه
آنها از هم اندازه زمین تا چهار برابر آن متغیر است
احتمالا بسیار بیش از آن است که قبلا تصور می شد.
سیاره ای شبیه به زمین
سرانجام انتظارها به پایان رسید. امروز درست همان روزی
است که بسیاری از ستاره شناسان و دوستداران فضا در
انتظار آن بودند. پس از سال ها تحقیق و جستجو پیرامون
سیارات فراخورشیدی، ستاره شناسان بالاخره موفق به
یافتن سیاره ای شدند که دارای شرایطی کاملاً شبیه به
کره زمین می باشد. این سیاره از لحاظ علمی “منطقه
گولدیلاکس برای زندگی” خوانده می شود یعنی سیاره ای که
نه بسیار گرم و نه بسیار سرد است و دارای شرایط آب و
هوایی بسیار عالیست.
سیاره ای که از ستاره میزبان خود نه آنچنان دور و نه
بسیار نزدیک است. درست در فاصله مناسب قرار گرفته و از
این رو وجود آب مایع در آن امکان پذیر است. این سیاره
از لحاظ اندازه نه بسیار بزرگ و نه بسیار کوچک است و
بدین خاطر دارای سطح، نیروی گرانش و شرایط جوی کاملاً
مناسب است. به بیان بهتر این درست همان سیاره ای است
که به دنبال آن بودیم. سیاره ای درست مانند زمین.
پل باتلر از موسسه تحقیقاتی کارنگی واشنگتن در اینباره
می گوید: ” این واقعاً اولین سیاره گولدیلاکس است که
انسان تابدین روز موفق به یافتن آن شده است”
برخلاف تمامی سیاراتی که ستاره شناسان تا پیش از این
موفق به یافتن آنها شده بودند (در حدود 500 سیاره در
خارج از منظومه شمسی ) ، این سیاره جدید درست در نقطه
ای قرار گرفته است که ستاره شناسان آنرا “منطقه قابل
سکنی” می خوانند. بعلاوه این سیاره در همسایگی کهکشانی
ما قرار دارد که این موضوع خود حاکی از وجود سیارات
بسیار زیاد دیگری با شرایط قابل سکنی می باشد.
یافتن چنین سیاره ای که به طور بالقوه قادر به حمایت و
میزبانی زندگی است قدمی بزرگ به سمت پاسخی برای این
سوال همیشگی می باشد: آیا ما تنها موجودات زنده در این
جهان هستی می باشیم؟
تحقیقات پیرامون این سیاره ادامه دارد و ما تلاش
خواهیم نمود تا سایر اطلاعات تکمیلی را به محض انتشار
در مراجع رسمی، در خبرهای بعدی “سایت نجوم ایران” در
اختیار شما قرار دهیم. برطبق گزارشات فعلی، پنج تن از
ستاره شناسان برجسته به خبرگزاری “آسوشیتد پرس” چنین
اظهار نموده اند: این سیاره درست در منطقه ای مناسب
قرار گرفته است و کشفی کاملاً متفاوت و واقعی نسبت به
یافته های پیشین ما به شمار می آید.
جیم کاستینگ از دانشگاه ایالتی پن در این باره می
گوید: ” صادقانه بگویم، این تنها سیاره ای است که
یافتن آن مرا به هیجان آورده است” و ادامه می دهد : ”
این سیاره یک کاندیدای واقعی و درجه یک برای میزبانی
حیات می باشد” .
در اینجا ذکر این نکته ضروریست که زندگی در سیارات
دیگر به معنی وجود هوش (Brain)
و موجودات فضایی نیست. حتی کشف یک باکتری تک سلولی و
یا نمونه ای ازیک کپک قارچی در سایر سیارات، خود
اکتشاف علمی عظیمی بشمار می آید که برداشت ها را نسبت
به یگانگی زندگی در کره زمین تغییر خواهد داد.
اما هنوز سوالات بی جواب زیادی درباره این سیاره عجیب
وجود دارد. این سیاره دارای جرمی در حدود 3 تا 4 برابر
زمین ، کمی بزرگتر از لحاظ عرضی و به ستاره اش نزدیکتر
است. ( فاصله زمین تا خورشید در حدود 93میلیون مایل
است و فاصله این سیاره تا ستاره میزبانش در حدود 14
میلیون مایل است) . سیاره در مدت زمان تنها 37 روز به
دور ستاره میزبان خود می چرخد و جرم سیاره نشان دهنده
این است که به احتمال قوی این سیاره صخره ای، دارای
سطحی پایدار و گرانشی به اندازه کافی برای حفظ جو است.
با توجه به شکل چرخش سیاره در اغلب اوقات یک سمت آن
روشن و طرف دیگر تاریک می باشد.
آیا به راستی حیات در این سیاره وجود دارد؟ آیا این
امکان وجود دارد که جاندارنی شبیه به انسان و یا شاید
دایناسورها (Dinosaurs)
در چنین سیاره ای در حال زندگی باشند؟ ممکن است اما
هنوز نمی دانیم. علم (Science)
ستاره شناسی (Astronomy)
با کمک جدیدترین سیستم های کامپیوتری (computer)
در جستجوی پاسخی برای این سوال خواهد بود و همچنان به
فضا (space)
خواهد نگریست. در هزاران سال آینده، شاید روزگاری فرا
رسد که به ناچار برای حفظ سلامت (Health)
خود راهی سیاره ای دیگری شویم.
به گفته استیون ووت از دانشگاه کالیفرنیا در
سانتاکروز، دما در نواحی گوناگون سیاره متفاوت است و
در فاصله بین 160 درجه (بسیار داغ) تا منفی25 درجه
(یخبندان) متغیر می باشد.
البته باید توجه داشت که هنوز مباحث فراوانی پیرامون
این سیاره وجود دارد که می بایست مورد برسی قرار گیرد.
اکولوژی (ecology)
در این سیاره کاملاً ناشناخته بوده و سال ها زمان
خواهد برد تا معمای حیات در این سیاره به روشنی آشکار
گردد.
طبق اظهارات استیون هنوز وجود قطعی آب در سیاره به
اثبات نرسیده و نیز اطلاعات زیادی در رابطه با جو
سیاره نداریم. از آنجا که شرایط محیطی سیاره برای وجود
آب مایع کاملاً ایده آل می باشد و شواهد علمی نشان می
دهد که وجود آب مایع به معنی وجود حیات است ، استیون
ووت معتقد است: “احتمال وجود حیات در این سیاره 100%
می باشد” .
این یافته ستاره شناسان در روز چهارشنبه، توسط بنیاد
ملی علوم اعلام گردیده و در ژرنال ستاره شناسی نیز به
چاپ رسید.
استیون ووت در ادامه مصاحبه چنین توضیح می دهد : سیاره
به دور ستاره ای که
Gliese 581
نامیده می شود درحال چرخش است و در حدود 120 تریلیون
مایل دورتر از ما قرار دارد. بنابراین سفر به این
سیاره با سفینه های فضایی فعلی چندین نسل به طول خواهد
انجامید. شاید درنگاه اول چنین به نظر برسد که این
فاصله بسیار زیاد است اما فراموش نکنید که مکان و نقطه
ای که این سیاره درنقشه پهناور این جهان هستی قرار
گرفته است درست در کنار ماست. آنقدر نزدیک که حتی تصور
آنرا هم نمی کنید!
با توجه به فاصله نزدیک این سیاره و تشخیص سریع آن در
تحقیقات اخیر ستاره شناسان برای سیاره های قابل سکنی،
این موضوع حاکی از آن است که برخلاف تصورات پیشین
سیارات مانند زمین نه تنها نادر نمی باشند، بلکه
بایستی بسیار فراوان باشند.
بر اساس محاسباتی که توسط “ووت” و “باتلر” انجام گرفته
و با درنظر گرفتن عوامل گوناگون، در بدترین و سخت ترین
شرایط، از هر 5 تا 10 ستاره در جهان هستی ، حداقل یک
ستاره وجود دارد که دارای سیاراتی با اندازه و شرایط
زمین است ، سیاراتی که قادر به پشتیبانی حیات می
باشند.
ووت می گوید : ” این بدان معناست که اگر تعداد ستاره
های موجود در جهان را حدود 200 میلیارد تخمین بزنیم،
در اینصورت احتمالاً چیزی در حدود 40 میلیارد سیاره با
شرایط مناسب برای حیات در جهان وجود دارد”. البته
اسکات گادی از دانشگاه اوهایو دراین باره هشدار می دهد
که هنوز نمی توان درباره با تعداد این سیارات با این
قاطعیت نظر داد و بایستی تحقیقات بیشتری صورت گیرد.
”ووت” و “باتلر” به مدت 11 سال با استفاده از تلسکوپ
های زمینی و با دقت بسیار بالا حرکات ستاره
Gliese 581
را تحت نظر داشته و به دنبال حرکاتی بودند که نشان
دهنده چرخش سیارات به دور آن ستاره بود. سیاره ای که
به تازگی کشف شده درواقع ششمین سیاره شناسایی شده و
درحال گردش به دور ستاره
Gliese 581
می باشد. سیاره دوم تاحدی برای شرایط حیات امیدوار
کننده بود، یکی از سیارات بسیار داغ و سیاره پنجم
بسیار سرد بود. اما کشف این سیاره یعنی ششمین سیاره،
درست در نقطه بسیار مناسب و در فاصله ای مابین این
سیارات باعث خشنودی بسیاری از ستاره شناسان شده است.
بر اساس نام گذاری رسمی و استاندارد تعیین شده برای
ستارگان، این سیاره ”
Gliese 581g
” نامیده شده است. اگرچه ووت در اینباره معتقد است که
این سیاره بسیار زیباست و نام رسمی که به این سیاره
داده شده است اصلاً جالب نمی باشد، بدین جهت او نام
این سیاره را (به طور غیر رسمی) به یاد همسر خویش
“دنیای زارمینا” نامیده است.
Gliese 581
یک ستاره کوتوله و با قدرتی در حدود 1/3 خورشید ما می
باشد. ازاینرو مشاهده و رصد این ستاره با چشم غیرمسلح
و بدون تلسکوپ از روی زمین امکانپذیر نمی باشد. این
ستاره در صورت فلکی ترازو قرار دارد.
باتلر در اینباره می گوید:” اما اگر شما در سطح این
سیاره بایستید به راحتی قادر خواهید بود تا خورشید
سیاره زمین رو مشاهده کنید” و ادامه می دهد : “ستاره
کوتوله کم انرژی
Gliese 581،
میلیاردها سال زندگی خواهد نمود ، بسیار بیشتر از
خورشید ما. و این احتمال توسعه زندگی در این سیاره را
افزایش می دهد “.
و در پایان ووت چنین می گوید: ” بسیار دشوار است تا در
مکانی که دارای تمامی شرایط مناسب محیطی است ، بتوانیم
حیات را متوقف نماییم ” .
