پروسه چک آپ سلامتی، عموما پروسه زمانبری است که باید زیر نظر پزشک انجام پذیرد. اما شما هم خودتان با بررسی علائم بدنی، می توانید از شرایط عمومی بدن خود مطلع شوید. کافیست اندکی به بدن خود بیشتر توجه کنید. حالا اگر بخواهید تنها در یک دقیقه وضعیت کلی خود را چک کنید، راهنمایی های زیر برای شما مناسب هستند.

به برس موی سرتان توجه کنید

برای بررسی نحوه کارکرد تیروئید و اطلاع پیدا کردن از میزان کمبودهای بدن بهتر است به میزان ریزش موهایتان توجه کنید. کمبود آهن، روی و بیوتین عواملی برای ریزش مو هستند. دلیل دیگر ریزش مو را می توان به اختلالات تیروئیدی نسبت داد. اگر به تازگی بچه دار شده اید و یا شروع به مصرف قرص های خاصی کرده اید، ممکن است به سبب تغییرات هورمونی هم دچار ریزش مو شوید. در صورتی که تعداد موهای موجود در برس بیش از حد عادی بود، سعی کنید آنها را بشمارید. ریزش ۱۰۰ عدد تار مو در روز برای افراد بزرگسال کاملا عادی است. اما در صورتی که تعداد موهای ریخته شده از ۲۰۰ عدد در روز عبور کند و یا موها به صورت دسته ای از قسمتی از سرتان جدا شود، بهتر است هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنید.

به سفیدی چشمانتان دقت کنید

 سفیدی چشمهای شما قسمت دیگری از سلامتی شما را نشان می دهند. برای بررسی وجود حساسیت های خاص، تبخال و آلودگی می توانید از معاینه سفیدی چشم خودتان کمک بگیرید. اگر سفیدی چشمانتان ناگهان به زرد تغییر رنگ بدهند، معمولا نشان دهنده آن است که شما زمان زیادی را در زیر نور آفتاب بدون داشتن عینک آفتابی مناسب گذرانده اید و نفوذ اشعه ماورا بنفش منجر به آسیب رسانی به لایه‌ی رویی چشم شده است.

یکی دیگر از مشکلات شایع چشمی، قرمز شدن آنهاست. این موضوع به سبب بزرگ و متورم شدن رگ های خونی موجود در سطح چشم رخ می دهد. در واقع قرمزی چشم می تواند ده ها دلیل متفاوت داشته باشد، که از شایع ترین آنها می توان به کم خوابی در شب قبل و یا فرو رفتن جسم خارجی همچون گرد و غبار و یا مژه، اشاره کرد. همچنین عواملی همچون ورم ملتحمه، آلودگی های باکتریایی و یا سرماخوردگی و آنفلوآنزا را می توان از این دسته برشمرد. در موراد نادر هم، ورم چشمی می تواند نشانه بیماری های شدید باشد. برای بررسی سفیدی چشم، چند روز جلوی آینه بایستید و تغییرات رنگ چشمتان را زیر نظر داشته باشید. در صورتی که چشمان کاملا سفیدی دارید، باید به شما بگوییم که از خواب کافی برخوردار هستید و بیماری ها را از خود دور نگه داشته اید.

بینی خود را همواره تمیز نگه دارید

روش صحیح و سالم برای تنفس، نفس کشیدن از راه بینی است. حتی کوچکترین انسداد در مسیر تنفس بینی برای شما مشکل ساز خواهد بود. انسدادی که می تواند بر اثر سرماخوردگی، حساسیت و یا انحراف بینی باشد. تصور کنید که مسیر تنفسی شما به میزان ۳۰ درصد مسدود باشد؛ در این صورت بدن شما در هر بار تنفس به میزان ۳۰ درصد اکسیژن کمتری را دریافت می کند و برای جبران این کاستی نیازمند آن است تا تعداد نفس ها را بیشتر از حد معمول افزایش دهد. این موضوع در دراز مدت اصلاً به نفع سلامت شما نیست.

سعی کنید بینی خود را همواره تمیز نگه دارید. در صورتی که مایع خروجی آن بیرنگ است، نشان دهنده حساسیت و یا شروع یک سرما خوردگی است و در صورتی که با مایع سبز و یا زرد رنگ برخورد کردید، نشان از آلودگی عفونی است. اگر هم در حین تمیز کردن با قطعات جامد برخورد کردید، جای نگرانی نیست. این موضوع کاملا عادی است. بینی شما همانند یک سیستم فیلتر از ورود گرد و غبار به ریه شما جلوگیری می کند و این ضایعات همان گرد و غبار موجود در هواست که با مایع مخاطی بینی ترکیب شده اند.

ناخن هایتان را بررسی کنید

 ناخن ها در حالت عادی باید شفاف و محکم باشند. در صورتی که ناخن های شما دارای این شرایط نیستند، احتمالا شما دور از دردسر نیستید. وضعیت غیر عادی ناخن ها می تواند بیانگر بیش از ۳۰۰ نوع مشکل داخلی در سیستم بدن شما باشد. از مهمترین آنها می توان به کمبود ویتامین ها، مواد معدنی یا پروتئین اشاره کرد. همچنین مشکلاتی از قبیل کم خونی، اختلالات غده تیروئید، عدم تعادل هورمون ها و یا پسوریازیس می توانند شکل ناخن های شما را برهم زند. البته به خاطر داشته باشید، در صورتی که ناخن های شما به صورت مداوم می شکنند، می تواند دلیل آن زیاد ظرف شستن باشد.

به ناخن هایتان بیشتر توجه کنید، نقاط سفید رنگ کوچک، در صورتی که زیاد نباشند قابل اغماض هستند و نیازی به مراجعه به دکتر نیست. اما در صورتی که رگه های خطی بر روی ناخن هایتان مشاهده می کنید که از بستر ناخن تا سر آن ادامه دارد، می تواند یکی از نشانه های سرطان پوست باشد و بهتر است در چنین شرایطی برای انجام آزمایشات به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که با رنگ قهوه ای در زیر بستر ناخن مواجه شدید، به احتمال زیاد با عفونت قارچی سروکار دارید و می توانید با مصرف داروهای متناسب، این مشکل را برطرف کنید. همچنین در صورتی که ناخن هایتان از میانه راه تا پایین، به صورت مات سفید شده اند، ممکن است شما با بیماری های کلیه ای سر و کار داشته باشید. به هر حال به خاطر داشته باشید که ناخن هایتان را چک کنید و در مقابل تغییرات آنها دقت کامل را به خرج دهید.

حواستان به نخ دندان باشد

 در صورتی که به حرفهای دندانپزشکتان گوش می دهید، شما هر روز برای جلوگیری از خرابی دندانهایتان از نخ دندان استفاده می کنید. خونریزی لثه ها هنگام استفاده از نخ دندان، دلیل مناسبی برای عدم استفاده از این ابزار تمیز کننده نیست. موضوع دقیقاً برعکس است. خونریزی لثه در هنگام نخ دندان کشیدن به این معنی است که شما دچار عفونت باکتریایی هستید و نخ دندان کشیدن شما را از شر آنها خلاص خواهد کرد. به یاد داشته باشید که ورم های لثه ای می تواند منشأ بروز بیماری های قلبی در شما باشد و پس به ورم ها بیشتر دقت کنید و حتما در صورت مشاهده آنها به پزشک مراجعه نمایید.

البته استفاده از نخ دندان به صورت محکم و شدید باعث خونریزی لثه ها خواهد شد. سعی کنید به آرامی این کار را انجام دهید. برای انجام این کار، ۴۰ سانتیمتر نخ دندان جدا کنید و آن را به دور انگشت وسط و انگشت اشاره دستانتان بپیچید. سپس به وسیله شست خود، نخ دندان را به آرامی به میان دندان هایتان هدایت کنید و به آرامی آنرا بیرون بکشید. نخ دندان را به صورت زیگزاگی بالا و پایین کنید و از ضربه زدن توسط آن به دندان هایتان اجتناب ورزید.

مقاومت بدنتان را بسنجید

برای مدت زیادی، متخصصین سلامتی بر این اعتقاد بودند که عادت های غذایی تأثیر بسزایی در سلامت شما دارند. حالا چند وقتی است که ورزش های متدوال روزانه و تناسب اندام توجه متخصصین را به خود جلب کرده است. تمرینات مستمر روزانه فواید بسیاری دارد. به حدی که بعضی از اوقات پزشکان را هم شگفت زده می کند. اما نکته نگران کنند اینجاست که بی تحرکی می تواند آسیب های جدی به بدن شما بزند. حتی محققان بیماری های مزمن ناشی از تحرک کم را، همرده عوارض سیگار کشیدن می دانند.

راه های زیادی برای تست تناسب اندام وجود دارد، اما هیچکدام کامل نیستند. ساده ترین تست تناسب اندام، بالا پریدن با دست و پای باز است. سعی کنید تا ۲۵ بار روزانه و پشت سر هم به بالا بپرید و در حین پریدن دست ها را در بالاترین حد نگه دارید و همچنین پاهایتان را تا جایی که می توانید از یکدیگر باز کنید. در صورتی که به راحتی با انجام این کار خسته می شوید، باید بیشتر از زمان فعلی به انجام تمرینات ورزشی بپردازید. می توانید تعداد پرش ها را کم کم افزایش دهید.

وزن خود را زیر نظر بگیرید

می دانیم که این توصیه هم مانند خوردن یک سیب در روز و یا انجام حرکات ورزشی روزانه، یک توصیه عمومی و همگانی است. اما افزایش وزن ناگهانی می تواند با دیابت، بیماری های قلبی، فشار خون، آرتروز و حتی افسردگی در ارتباط باشد. سعی کنید هر روز وزن خود را اندازه گیری و یادداشت کرده و به آن توجه لازم را داشته باشید. تحقیقات نشان می دهد ۶۱ درصد افرادی که وزنشان را روزانه چک می کنند، می توانند آن را بهتر از سایر افراد کنترل کنند.

بهترین زمان برای اندازه گیری وزن، صبح پس از بیدار شدن از خواب است. زمانی که شما لباس زیادی بر تن ندارید و هنوز صبحانه نخورده اید. سعی کنید هر روز در ساعتی مشخص و با شرایط یکسان وزنتان را اندازه بگیرید. همچنین از ترازوی یکسان برای اینکار استفاده کنید. زیرا ترازوهای متفاوت، اندکی خطا در نشان دادن وزن دارند.

به میزان ادرار خود توجه کنید

ادرار عادی، شفاف است و کمی زرد رنگ. البته برخی از غذاها از جمله مکمل های ویتامین ب می توانند رنگ آن را تغییر دهند، اما در بیشتر مواقع این رنگ تغییری نمی کند. سعی کنید تا حواستان به تغییر رنگ ناگهانی ادرار باشد. ادرار تیره رنگ و یا ادراری که با خون مشاهده شود، می تواند نشانه کم آبی بدن و یا عفونت مجاری ادراری باشد. همچنین می تواند نشانه بیماری های کبدی باشد. ادراری که به همراه خون دفع می شود، می تواند نشانه سنگ کلیه و یا سرطان مثانه باشد. در صورتی که رنگ ادرار شما تیره است، بهتر است که در اولین فرصت ممکن برای تشخیص و درمان به دکتر مراجعه کنید. سعی کنید که رنگ ادرار خود را در دفترچه ای ثبت کنید و در صورتی که برای چند روز متوالی رنگهای صورتی، قهوه ای و یا سبز را مشاهده کردید، هرچه سریعتر به پزشک مراجعه نمایید.

دور کمرتان را اندازه بگیرید

به شما گفتیم تا شما روزانه وزنتان را اندازه بگیرید. اما باید بدانید که برخی از چربیهای موضعی خطر بزرگی برای سلامتی شما محسوب می شوند. یکی از آنها چربی موجود در ناحیه شکم و کمر شماست. افرادی که چربی زیادی در ناحیه شکم، پهلو، ران و باسن خود دارند، در معرض خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیابت نوع دوم هستند. با استفاده از متر، دور کمر و باسن خود را اندازه بگیرید و دور کمر را بر اندازه دور باسن تقسیم کنید. در صورتی که عدد به دست آمده از ۰٫۸ کمتر باشد، شما در وضعیت خوبی هستید و در صورتی که از این عدد بیشتر باشد، باید به فکر انجام تمرینات ورزشی و یک رژیم مناسب باشید. تحقیقات نشان می دهد که داشتن نسبت ۰٫۷ برای بانوان، آنها را جذاب و خوش هیکل نشان می دهد.

مطمئن شوید که پوستتان مرطوب است

پوست خشک معمولا حس خوبی به شما نمی دهد و معمولا بیشتر دچار خارش های موضعی می شود. به جز این، پوست خشک می تواند نشانگر کمبود مواد معدنی و یا بیماری و عفونت در بدن شما باشد. توجه کنید که پوست ترک خورده می تواند محلی برای رشد باکتری های جدید و ورود آنها به بدن باشد. سعی کنید برای انجام تست رطوبت با ناخن خود بر روی پوست آرنج بکشید و در صورتی که پوستتان خراش برداشت یا دچار خونریزی شد، بدانید که پوستتان به شدت خشک شده است.

پوست بدنتان را به دقت بررسی کنید

سرطان پوست؛ دومین سرطان شایع میان بانوان است که میان سنین میان ۲۰ تا ۲۹ سال و بانوان زیر ۴۰ سال به وفور یافت می شود. طی ۳۰ سال گذشته تعداد افراد مبتلا به این سرطان سه برابر شده و محققان بر این باورند که بهتر است تا بانوان از سر تا پایشان را سالانه به صورت دقیق بررسی کنند. متأسفانه این سرطان به طور متوسط در سن ۵۹ سالگی تشخیص داده می شود و راه را برای درمان سخت می کند. مراقب بدنتان باشید و به دقت حواستان به خال ها و کک و مک هایی که ظاهر می شوند باشد. سعی کنید محل خال ها را بر روی یکی از عکسهایتان که با لباس شنا گرفته اید مشخص کنید و تاریخ را بر روی عکس ثبت کنید و در ماه های بعد این تغییرات را بررسی کنید. به خاطر داشته باشید که در صورتی که خال شما بیش از اندازه بزرگ است، رنگ غیر عادی دارد، شکل یکسانی ندارد و از حالت متقارن خارج است، حتما به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که خال شما شروع به خارش و یا خون ریزی کرد، در اولین فرصت به پزشک مراجعه نمایید.