روان پريشی يا سايکوز به معنای وضعيت روانی غيرطبيعی است واصطلاحی است که در روانپزشکی برای حالتی روانی بکار می رود که اغلب              بصورت     << از دست دادن تماس با واقعيت>> توصيف می شود .سايکوز به انواع جدی اختلالات روانی گفته ميشودکه در طول آنها ممکن است دچار توهم وهذيان شود .گاه افراد سايکوتيک اختلال شخصيت نيز دارند .جنون يا سايکوز نوعی قطع ارتباط با واقعيت است که به طور مشخص شامل هذيان (عقايدنادرست درباره وقايع يا اشخاص)وتوهم (ديدن يا شنيدن چيزهای که وجود خارجی ندارند)می شود.واژه سايکوز به معنی وضعيت روانی غير طبيعی است که حالت های مختلفی را در بر می گيردولی اصلی ترين ويژگی آنها نوعی قطع ارتباط با واقعيت است.

کلمه روان پرشی يا سايکوز برای توصيف شرايط غير طبيعی ذهن ووضعيت روانی به کار می رود که طی آن ارتباط فرد با واقعيات قطع می شود. در اين حالات علاوه بر قطع ارتباط با واقعيات،اختلال در تفکر ،درک وقضاوت نيز بروز می کند.زمانی که کسی دچار حالت روان پريشی شود ،روان پريش يا سايکوتيک ناميده می شود.روان پريشی يا سايکوز يا اختلالات شديد روانی ،نوع شديد بيماری روانی است که ويژگی عمده آن فقدان واقعيت سنجی يا قطع ارتباط با دنيای واقعی است .معمولا"بيمار رفتارها وصحبت های غير طبيعی دارد.فعاليت های جسمی وروانی او به حدی دچار اختلال می شود که باعث به هم ريختگی فعالت های فردی واجتماعی اش می شود .چنين بيماری معمولا"از بيماری خود  آگاهی ندارد وخود راسالم می داند واز درمان خودداری می کند ،در اين نوع بيماری اغلب ضايعه مشخصی در مغز مشاهده نمی شود .روان پريشی را به دليل تفاوت در شروع وسير بيماری ،مدت بيماری و بهبود به چند گروه اصلی تقسيم می کنند ، روان پريشی ممکن است با بيماريهای جسمی (مثلا" به دنبال ضربه های مغزی ،عفونت های شديد مصرف مواد) يا براثر بيماريهاي  روانی (مثلا اسکيزوفرنيا ) 

همراه باشد. اگرچه روان پريشی ممکن است در هر گروه سنی ديده شود ،اما بيشتر در افراد جوان اتفاق می افتد.حدود3تا 5 نفرازهر نفر حالاتی از روان پريشی را تجربه ميکنند.که اين ميزان بيشتر ازميزان شيوع ديابت (بيماری قند )است.

اغلب مردم از اين دوره بيماری رهايی پيدا می کنند .روان پريشی ممکن است برای هرکسی اتفاق بيفتد ومثل هرنوع بيماری ديگری می تواند درمان شود. روان پريشی انواع مختلفی دارد مانند اسکيزوفرنيا ،افسردگی روان پريشانه ،اختلال خلق دو قطبی واختلال هذيانی ،اسکيزوفرنيايا شيزوفرنيا از موارد شايع بيماريهای روان پريشانه است که حدود 1/5-1 درصد افراد جامعه را در طول عمر مبتلا می سازد.

روان پريشی ، موجب تغييرات خلق وتفکر (بروز عقايد غير معمول )،قضاوت وادراک می شود .مجموعه اين عوامل باعث می شوند گفتار ، کردار ورفتار شخص آنچنان دچار آشفتگی شود که براحتی نتوانيم احساسات شخص بيمار را درک کنيم .

تفکر گيج ومبهم (سر در گمی):در اين حالت افکار روز مره فرد مبتلا مبهم شده وارتباط معمول ومنطقی خود با يگديگر را از دست می دهند. صحبت های شخص نا مشخص ،نا مفهوم يا نا مر بوط می شوند.شخص ممکن است در تمرکز ، دنبال کردن مکالمه وياد آوری مسايل مشکل داشته باشد وسرعت افکار ممکن است  بسيار تند يا کند شود. 

اعتقادات غلط (هذيان ):کسی که يک دوره روان پريشی را تجربه می کند ،ممکن است دچار عقايد وباورهای غلط ونابجايی شود که هذيان ناميده می شود .در اين حالت شخص چنان به عقايد خود مطمئن است که بحث های منطقی نمی تواند تغييری دراو ايجاد کند.به عنوان مثال ممکن است شخصی با توقف يک اتومبيل در بيرون اظهار کند که پليس اورا تحت نظر دارد.

توهم :توهم به مفهوم درک بدون محرک خارجی واقعی است .دراين حالت شخص روان پريش،چيزهائی را ميبيند،می شنود،حس می کند،می چشديابوئی احساس ميکندکه وجودخارجی ندارند.به عنوان مثال چيزهائی می شنودکه افرادديگرحاضردرهمان موقعيت زمانی و مکانی نميشنوندياچيزهائی می بيندکه وجود

     خارجی ندارند.علائم درافرادمختلف با هم تفاوتهائی داردکه ممکن است طی زمان تغييرکند.يک دوره روان پريشی در3 مرحله اتفاق می افتدوطول اين دوره هااز فردی به فرد ديگرمتفاوت است.

 روان پريشی وضعيت روانی غيرطبيعی است که حالت های مختلفی را در بر می گيرد ولی اصلی ترين ويژگی آن،نوعی قطع ارتباط با واقعيت است.

مرحله يک(مقدماتی):در اين مرحله، علائم گنگ و مبهم هستند و بسختی می توان متوجه آنها شد ممکن است تغييراتی در چگونگی بيان احساس ،ادراک و افکار ايجاد شود.مثلا شخص کمی مشکوک و بدبين می شود،دير به خواب می رود،مرتب دلشوره دارد،انگيزه قبلی خود برای کار کردن را از دست می دهد و زود عصبانی می شود.

مرحله دوم(حاد):در اين مرحله علائم روان پريشی به وضوح تجربه می شوند،اين علائم شامل توهم، هذيان يا تفکر مبهم است.