|
تولید چشم آزمایشگاهی حساس به نور با سلولهای
بنیادی
دانشمندان دانشکده پزشکی
دانشگاه جان هاپکینز با نسخه‌برداری از فرآیندی در
رحم برای تولید بافت چشم و با استفاده از نوعی
سلول بنیادی انسان توانسته‌اند یک چشم آزمایشگاهی
حساس به نور را تولید کنند.
این ساختار سه‌بعدی نشانگر
اولین گام به سوی بازیابی بینایی در نابینایان است.
محققان برای ساخت بافت
پیچیده شبکیه چشم در ظرف آزمایشگاهی، از فرآیندی
که در رحم رخ می‌دهد نسخه‌برداری کردند. شبکیه
لایه‌ای از سلولهای حساس به نور و نورنها در پشت
چشم است که سیگنالهای نوری را به پیامهای عصبی
برای انتقال به مغز تبدیل می‌کند.
تجربه مذکور با استفاده از
سلولهای بنیادی القا شده شبیه‌جنینی انجام شد که
شامل سلولهای بالغ دستکاری شده برای بازگشت به
حالت شبه جنینی است. این سلولها مانند سلولهای
بنیادی جنینی از پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به
هر نوع بافت در بدن برخوردارند.دانشمندان این
سلولها را برای تبدیل به سلولهای پیش‌ساز شبکیه
هم‌محور کردند که در نهایت به شکل ساختارهای
سه‌بعدی توسعه یافتند.
در مرحله برابر با 28 هفته
رشد جنین، دانشمندان این شبکیه کوچک را با قرار
دادن آن در برابر پالسهای نور آزمایش کردند. آنها
دریافتند که گیرنده‌های نوری آزمایشگاهی مشابه
نمونه‌های حاضر در چشم انسان به نور واکنش نشان
می‌دهند.
شبکیه چشم انسان از دو نوع
سلول اصلی گیرنده نور موسوم به استوانه‌ای و
مخروطی برخورداراست. بیشتر سلولها استوانه‌ای
هستند که به نور کم حساسند.
شبکیه آزمایشگاهی دانشمندان
نیز بیشتر از سلولهای استوانه‌ای برخوردار بود. از
این سلولهای می‌توان در بررسی دلایل بیماری‌های
شبکیه در بافت انسانی بجای تکیه بر مدلهای حیوانی
بهره برد.همچنین می‌توان داروهای خاص بیماران را
بر روی این ساختارها آزمایش کرد.در طولانی مدت،
بافت بیمار یا مرده شبکیه می‌تواند با سلولهای
آزمایشگاهی برای بازیابی بینایی جایگزین شوند.
چسبی که بینایی را حفظ می‌کند
دانشمندان چسب جدیدی ساخته
اند که مانع از نابینایی ناشی از آسیب دیدگی شبکیه
چشم می شود.
وقتی سربازان و دیگران دچار
آسیب چشمی می شوند، ژل شیشه ای چشم باید مانع از
جداشدگی شبکیه از کره چشم شود اما اگر قادر به این
کار نباشد، بینایی فرد از بین می رود. با این حال
در صورت بروز آسیب دیدگی نمی توان پانسمان را درست
بر روی کره چشم قرار داد از این رو گروهی از
محققان دانشگاه کالیفرنیا با ساخت یک چسب چشمی
برگشت پذیر در صدد حل این مشکل برآمده اند.
این محلول یک پلیمر موسوم
به
pNIPAM
است که اگر سرد باشد حالت
غیر چسبنده دارد اما وقتی که با گرمای چشم، گرم
شود چسبناک و محکم می شود. می توان در فاصله
انتقال مصدوم به بیمارستان این چسب را به چشم وی
افزود تا ژل طبیعی چشم بتواند کار خود را به درستی
انجام دهد و شبیکه را درون چشم حفظ کند.
وقتی بیمار به بیمارستان می
رسید پزشکان به راحتی با افزودن یک محلول نمکی سرد
به این چسب آن را دوباره به حالت مایع بازگشت داده
تا به طور بی خطری از چشم خارج شود.
در آزمایش های انجام شده بر
روی چشم جسد خوک، مشخص شد عملکرد این چسب مانند
"سیانوآکریلات" یا همان "ابر چسب" است که البته
قطعا قابلیت استفاده در چشم را ندارد.این
پژوهشگران نتایج تحقیقات خود را در نشست سالانه
انجمن تحقیقات دید و چشم پزشکی س2014 عرضه کردند.
|
