درحالی که دونالد ترامپ در خانه‌ جدیدش در کاخ سفید مستقر می‌شود، یکی از جدی‌ترین مسایل پیش روی او افغانستان است.

طولانی‌ترین جنگ آمریکا چیزی نیست که او درباره‌اش حرف زیادی زده باشد، و - مانند مسایل بسیار دیگری - آنچه او گفته است متناقض است.

در گذشته او دخالت و حضور آمریکا در افغانستان را یک "فاجعه" توصیف کرده و از بیرون کشیدن نیروهای آمریکایی سخن گفته است.

اما زمانی که با اشرف غنی، رییس‌جمهور افغانستان، در ۲ دسامبر صحبت می‌کرد، بنابر گزارش‌ها به او گفته است که آمریکا در تعهداتش به افغانستان متزلزل نخواهد شد.

با این حال او در دعوت از آقای غنی برای حضور در مراسم تحلیف‌اش قصور کرد و نگرانی‌ها در افغانستان شدیدتر شدند که افغانستان واقعا اولویتی برای رئیس‌جمهوری جدید ندارد.

به افغانستان تمجید کرده است

طالبان کمی پیش‌تر در این هفته اظهار نظر کرده بود و از رئیس‌ جمهوری ترامپ خواسته بود که نیروهای آمریکایی را از جایی که آن را به عنوان "مرداب" افغانستان توصیف‌اش کرده بودند خارج کند.

این گروه شورشی گفته بود: "هیچ چیزی به دست نیامده است، به جز غرقه به خون کردن مردم بی‌گناه افغانستان و نابود کردن روستاها و باغ‌ها".

ارزیابی رسمی آمریکایی از پیشرفت بسیار خوش‌بینانه‌تر است.

چالش پیش روی آقای ترامپ کمی پیش‌تر در این ماه با وضوح تکان‌دهنده‌ای توسط جان اف سوپکو، بازرس ویژه‌ی امور افغانستان و دیده‌بان آمریکا برای نظارت بر روند بازسازی افغانستان، جمع بندی شد.

آقای سوپکو می‌گوید آمریکا در افغانستان بیش از آن‌چه برای بازسازی اروپا پس از جنگ جهانی دوم هزینه کرده بود خرج کرده است، با این حال فقط ۶۳ درصد از این کشور در حال حاضر تحت کنترل دولت افغانستان است، تولید تریاک در بالاترین سطح است و فساد هنوز متداول است.

او می‌گوید: "پس از ۱۵ سال افغانستان هنوز نمی‌تواند از لحاظ اقتصادی یا عملیاتی روی پای خود بایستد".

"برای نجات و ادامه‌ی حیات این کشور کمک‌های بلندمدت اقتصادی مورد نیاز است".

کمبود منابع

میزان آسيب‌پذیری بخش‌هایی از کشور وقتی بسیار آشکار شد که يک همکار افغان چند هفته قبل موقعيتی نادری پيدا کرد تا در نبرد علیه طالبان شرکت کند.

عزیز احمد شفایی به همراه سربازانی از یگان ۲۱۵ ارتش ملی افغانستان به لشکرگاه، مرکز ولایت هلمند، پرواز کرد.

کاروانی از هاموی‌ها این نیروها را به چند کیلومتری حومه‌ی این شهر بردند: این‌جا جایی است که حالا خط مقدم است.

افغان به بی‌بی‌سی گفتند که آن‌ها حتی در اساسی‌ترین تجهیزات کمبود دارند

طالبان اکنون کنترل بیش از ۸۰ درصد هلمند را در اختیار دارد.

فراموش نباید کرد که این ولایتی است که بیشتر ۴۵۶ پرسنل نظامی بریتانیایی در جنگ افغانستان، این‌جا جان خود را از دست داده‌اند.

و - با وجود بازسازی کامل فرماندهی یگان ۲۱۵ تحت نظارت نیروهای آمریکایی - به نظر می‌رسد این یگان هنوز آماده‌ی نبرد نیست.

نیروهای افغان شکایت می‌کنند که حتی در اساسی‌ترین تجهیزات کمبود دارند.

گروهبان یکم حیات‌الله به بی‌بی‌سی گفت: "ما یک ماه است که می‌گوییم مهمات‌مان دارد تمام می‌شود اما هیچ تجهیزات تازه‌ای برای ما نمی‌رسد".

"دشمن‌مان به ما شلیک می‌کند، اما ما برای مقابله با آن‌ها گلوله‌ی کافی نداریم".

نفع استراتژیک واضح؟

فرمانده‌ی او از رئیس‌ جمهوری جدید آمریکا قویا می‌خواهد که در تعهدش به دولت افغانستان تزلزل نشان ندهد.

سرتیپ محمد ولی احمدزی، فرمانده یگان ۲۱۵ هلمند، گفت: "به عنوان یک سرباز افغانستان، من از جناب آقای دونالد ترامپ درخواست می‌کنم که به نبرد در این‌جا ادامه دهد".

"اگر او از ما پشتیبانی بیشتری کند، ما می‌توانیم تروریست‌ها را محو کنیم".

بیشتر نیروهای نظامی خارجی در پایان سال ۲۰۱۴ از افغانستان خارج شدند، اما زمانی که من از مرکز فرماندهی 'حمایت قاطع'، مأموریت ناتو در افغانستان، بازدید کردم، آنجا با هلیکوپترهایی که هر چند دقیقه به داخل و خارج پرواز می‌کردند شلوغ بود.

هنوز ۱۳۰۰۰ پرسنل نظامی ناتو در افغانستان حضور دارند که بیشترشان آمریکایی اند.

ژنرال چارلی کلولند، سخنگوی مأموریت حمایت قاطع، باور دارد که آمریکا هنوز نفع استراتژیک واضحی در افغانستان دارد.

او می‌گوید نیروهای آمریکایی در حال حاضر دو وظیفه دارند:

§      آموزش و کمک به ارتش افغانستان

§      هدف قرار دادن سازمان‌های تروریستی

این ژنرال می‌گوید همکاری حمایت قاطع با ارتش افغانستان در اطمینان حاصل کردن از حفظ موقعیت ارتش افغانستان کليدی بوده است.

'تعادل'

سرتیپ کلولند به من می‌گوید: "در زمستان ۱۶-۲۰۱۵ دولت افغانستان استراتژی خود را تغییر داد".

"آن‌ها متوجه شدند که نمی‌توانند از همه جا دفاع کنند، و چیزی که آن‌ها واقعا شروع به تمرکز روی آن کردند مراکز مهم پرجمعيت بود".

"حالا که که به وضعیت امنيت نگاه می‌کنيم، دولت در واقع حدود دو سوم جمعیت را تحت کنترل دارد و امنيت آن‌ها را تأمين می‌کند".

"حدود ۱۰ درصد از جمعيت تحت کنترل طالبان است و تفاوت جمعيت باقی‌مانده واقعا محل بحث است."

او می‌گويد که اين وضعيت آرمانی نيست ولی ارتش افغانستان توانسته است وضعیت رو به خرابی سال ۲۰۱۵ را معکوس کند و "تعادلی" را به سود دولت برقرار کند.

اما باز هم کارهای زیادی باقی مانده است.

حدود ۵۰۰۰ نفر پرسنل نظامی افغان سال گذشته کشته شده‌اند و اين‌ها تلفاتی است که هم دولت افغانستان و هم نيروهای پشتيبانی ناتو قبول دارند که در دراز مدت نمی‌توان استمرارشان را قبول کرد.

و در ميانه‌ی ترديدها درباره‌ی سياست آمریکا، قدرت‌های ديگر در افغانستان مشغول زورآزمایی بوده‌اند.

ماه گذشته، روسیه ميزبان جلسه‌ای در مسکو درباره‌ی آينده‌ی اين کشور با مقامات ارشد چين و پاکستان بود و اين نکته را پنهان نمی‌کند که با طالبان هم گفت‌وگو داشته‌اند.

در نتيجه پرسش بزرگ اين است که رييس جمهور ترامپ چه خواهد کرد؟

دو نفر از اعضای منتخب کابینه‌ی او شايد قراينی در اختيار ما بگذارند.

وزیر دفاع ترامپ، ژنرال جيمز ماتيس يکی از فرماندهان سابق اینجاست.

او در گذشته درباره‌ی نياز به متقاعد کردن پاکستان برای اتخاذ اقدامات بيشتری علیه طالبان و شبکه‌ی سنی‌‌مذهب ستيزه‌جوی اسلام‌گرای حقانی صحبت کرده است.

بازان شوروی در سال ۱۹۸۸ از افغانستان خارج شدند ولی روسیه با طالبان گفت‌وگو می‌کند

مشاور امنيت ملی رييس جمهور تازه، سرلشکر مايکل فلين نيز گفته است که پاکستان باید مواضع سخت‌تری علیه جنگجويان طالبانی که در پاکستان پناه گرفته‌اند بگیرد.

و رييس جمهور ترامپ درباره‌ی تمايلش به اتخاذ اقدامات سخت‌تری علیه گروه به اصطلاح دولت اسلامی مواضعی يکدست داشته است.

خروج از افغانستان اين کار را با توجه به جايگاهی که داعش در شرق افغانستان طی چند سال اخير برای خود فراهم کرده است دشوارتر خواهد کرد.

در نتيجه نامحتمل به نظر می‌رسد که رييس جمهور ترامپ در کوششی که برای بیرون کشیدن آمریکا از درگیری‌های خارجی می‌کند اعلام کند که هيچ منفعت راهبردی در افغانستان ندارد و سربازان‌اش را بیرون بکشد.

او و مشاوران‌اش بدون شک نخواهند خواست که مسؤول طولانی‌ترین جنگ آمريکا باشند که بسیاری از مردم آن را شکست آشکاری تلقی کنند.