حتمأ شنیده‌اید که می‌گویند «قلبم جوان است» اما در مورد مغز جوان چطور؟ یک مطالعۀ جدید نشان می‌دهد که مغز زنان حداقل در یک مقیاس از لحاظ بیولوژیکی جوانتر از مردانِ همسنشان است.
ترجمه:سحر الله وردی
به گزارش بیگ بنگ، محققان اسکن‌های مغزی بیش از ۲۰۰ بزرگسال را تجزیه و تحلیل کردند، به ویژه مقیاس متابولیسم مغز که با افزایش سن تغییر پیدا می‌کند را بررسی کردند. آنها دریافتند که بر اساس این سطوح متابولیکی، مغز زنان به طور میانگین سه سال جوانتر از مغز مردان همسنشان است. به گفتۀ محققان، این یافته‌ها هنوز باید در مطالعات پیگیرانه تأیید شوند. اما اگر درست باشند، محققان این فرضیه را مطرح می‌کنند که داشتن یک مغز «جوانتر» از لحاظ متابولیکی می‌تواند «انعطاف‌پذیری بیشتری در برابر تغییرات مختص سن در مغز زنان» ایجاد کند. این امر به نوبت توضیح می‌دهد که چرا زنان با افزایش سن کمتر دچار زوال توانایی‌های فکری می‌شوند.
نویسنده ارشد مطالعه دکتر “مانو گویال”، استادیار رادیولوژی در دانشکده پزشکی واشنگتن در سنت لوئیس در بیانیه‌ای گفت: «ما نمی‌دانیم این به چه معناست. هرچند، ممکن است توضیح دهد که چرا زنان در سنین بالا [در مقایسه با مردان] زوال شناختی کمتری را تجربه می‌کنند… چون مغزشان جوانتر است.»
مغزهای «جوانتر«
منبع سوخت اصلی مغز قند یا گلوکز است اما کاربرد گلوکز توسط مغز با بالا رفتن سن تغییر پیدا می‌کند. وقتی انسان‌ها جوانتر هستند، گلوکز بیشتری را به فرآیند متابولیکی اختصاص می‌دهند که «گلیکولیز هوازی» نامیده می‌شود. اما با بالا رفتن سن، مغز دچار کاهش “گلیکولیز هوازی” می‌شود که در دهه شصت زندگی مقدار آن بسیار کم می‌شود.
اما اطلاعات کمی در مورد تفاوت متابولیسم مغز مردان و زنان در اختیار داریم. بنابراین، در مطالعۀ جدید، محققان اسکن‌های عکسبرداری مغزی ۱۲۱ زن و ۸۴ مرد در سنین ۲۰ تا ۸۲ سال را تجزیه و تحلیل کردند. آنها یک الگوریتم یادگیری ماشینی را آموزش دادند تا یک رابطه بین سن انسان‌ها و متابولیسم مغزی آنها پیدا کند. آنها دریافتند که این الگوریتم می‌تواند سن تقویمی فرد را بر اساس «سن متابولیکی» مغز او پیش‌بینی کنند.
سپس آنها با استفاده از سن مردان و داده‌های متابولیسم مغز، الگوریتم ماشینی را تعلیم دادند. پس از آن، آنها داده‌های زنان را وارد این الگوریتم کردند تا سن متابولیکی زنان را محاسبه کند. آنها دریافتند که وقتی الگوریتم با داده‌های مردان آموزش ببیند، سن متابولیکی مغز زنان را ۳٫۸ سال کمتر از سن تقویمی آنها محاسبه می‌کند. سپس، محققان تحلیل را متوقف کردند: آنها الگوریتم را از لحاظ داده‌های زنان تعلیم دادند تا سن مغز مردان را محاسبه کند. بدین ترتیب، الگوریتم گزارش داد که مغز مردان تقریبأ ۲٫۴ سال بیشتر از سن تقویمی واقعی آنهاست.
اختلافات سنی
جالب است که شکاف بین سن مغزی مردان و زنان حتی در بزرگسالان جوان در دهه ۲۰ زندگی‌شان نیز قابل تشخیص است. گویال گفت: «مسئله این نیست که مغز مردان سریع‌تر مسن می‌شود – آنها دورۀ بزرگسالی را سه سال دیرتر از زنان آغاز می‌کنند و این امر در طول زندگی‌شان تداوم پیدا می‌کند.» محققان اشاره کردند که «جوانی متابولیکی» مغز زنان نیز موازی با طول عمر بلندتر زنان در مقایسه با مردان است. گویال اشاره کرد که هنوز اختلاف بین سن مغز مردان و زنان در مقایسه با اختلافات جنسی شناخته شدۀ بین آنها مثل قد نسبتأ ناچیز است.
بیشتر مطالعات اکنون به دنبال درک بهتر اختلاف سن مغز هستند و سعی دارند بفهمند که آیا این اختلاف بر خطر ابتلا به بیماری‌های مغزی مرتبط با سن مثل آلزایمر تأثیر می‌گذارد. “گویال” گفت که محققان در واقع بر روی یک مطالعه دیگر کار می‌کنند تا ببینند که آیا این یافته‌ها توضیح می‌دهند که چرا زنان به اندازۀ مردان دچار زوال شناختی نمی‌شوند. جزئیات بیشتر این پژوهش در نشریۀ Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.
سایت علمی بیگ بنگ
منبع: livescience.com
