زمین لرزه ژئوپلیتیکی
در این هفته صدای زمین لرزه ژئوپلیتیکی به وضاحت شنیده میشد که با هیچ چیزی دیگر نمی توان اشتباه نمود.
فریدریک کیمپ (Fred Kempe) در مطلب منتشره در CNBC (امریکا) می نویسد، اگرچه تکان ها مدتها قبل احساس میشدند و با گذشت هرروز هرچه بیشتر واضح تر میگردد که ما با حرکات شدید تکتونیکی مواجه می باشیم که جهان سیاسی و اقتصادی را که ایالات متحده برای ساختن آن کار بس بزرگی انجام داده بود، با تهدید مواجه می سازد.
همچنین واضح است که کشورهایی که جدی ترین چلنج ها را به رهبری امریکا به بار می آورند - عمدتاً چین و به طور فزاینده روسیه - امکانات جدیدی را برای موفقیت سریع به دلیل قطبی شدن و سردرگمی که پیش از انتخابات نوامبر سال 2020 و احتمالاً در دوران بعدی در واشنگتن مسلط است، مشاهده میکنند.
از سوریه تا اوکراین و از افغانستان تا به افریقا پلیت های تکتونیکی در حال حرکت هستند که نه تنها اقتدار و دوام رهبری جهانی امریکا، بلکه همچنان ارزشهای دموکراتیک، نهادهای غربی و سازمانهای اتحادی را که به آنها در طی هفتاد سال گذشته از جنگ جهانی دوم بدینسو الهام می بخشیدند، تهدید می کنند.
تکان های این زمین لرزه را تصمیم رئیس جمهور ترامپ مبنی بر خروج نیروهای نظامی از سوریه و رها کردن متحدان کرد خود بوجود آورده است. به تعقیب این اقدامات روسیه، ترکیه، ایران و سوریه از تصمیمات امریکا به نفع خود استفاده کردند. مسکو اکنون سریعتر از همه خود را به عنوان میانجی در شرق نزدیک پیشکش میکند.
زمین پس از ملاقات شش ساعته بین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و اردوغان رئیس جمهور ترکیه با وریانت پوتین در مقر تابستانی او در سوچی لرزید. در همینجا رئیس جمهور روسیه و متحد ترک غرب در ناتو که اخیراً سیستم دفاع هوایی S-400 را از مسکو خریداری کرده، در این مورد صحبت نمودند که چگونه آنها و سایر بازیگران منطقه ای، می توانند به نفع خود، بر شمال-شرق سوریه کنترول برقرار کنند.
تکان های زیرزمینی تا خود پاریس احساس می شدند، جایی که در سخنان رئیس جمهور فرانسه، امانوئل ماکرون، ناامیدی بیشتر از رئیس جمهور ترامپ و ناتو وجود داشت.
ماکرون پس از اجلاس شورای اروپایی در بروکسل اعلام داشت: "من وقایع روزهای گذشته (در شمال سوریه) را یک اشتباه جدی غرب و ناتو در این منطقه می دانم. به دلیل این اشتباه، ما اعتماد شرکای بالقوه که در کنار ما هستند، از دست خواهیم داد که باور داشتند که در دراز مدت از آنها دفاع خواهند کرد. بنابراین کار ناتو سوالاتی ایجاد می کند".
این هفته حرکات ژئوپلیتیک همچنان در این تبارز یافت که رئیس جمهور پوتین، بازهم در سوچی، اولین اجلاس «روسیه – افریقا» را برگزار کرد. این یک مانور دیگر بود که امکان کسب منفعت از سردرگمی امریکا را فراهم کرد. وی میزبان بیش از 40 رهبر افریقایی بود و با تمرکز بر ایجاد روابط دفاعی با آنها، به حاکمان اقتدارگرا وسایل جهت حفظ قدرت اختصاص می دهد. پوتین همچنین جهت عقد معاملات تجارتی با افریقایان، به ویژه در بخش انرژی و معادن تلاش می ورزد.
از سال 2014، مسکو و ریاض هم از برکت تلاش های دوجانبه در بالاترین سطح رهبری و هم از برکت تلاش وزیران شان در مورد توافق به اصطلاح اوپک + برای کاهش تولید نفت به منظور ثبات قیمت ها، باهم نزدیک شدند. آخرین سفر پوتین منجر به مجموعه ای از توافق نامه های جدید از جمله منشور همکاری طولانی مدت بین کشورهای اوپک و تولیدکنندگان که عضویت اتحادیه ندارند، منجر گردید که توسط پوتین و سلمان پادشاه عربستان سعودی امضا شد.
آنگلا استنت(Angela Stent) از پوهنتون جرج تاون، یكی از متخصصان برجسته امریكا در امور روسیه گفت: "پوتین باید به جهان نگاه كند و از این لذت ببرد که کارها مطابق پلان او پیش میروند."
پرابلم های ساختاری روسیه بسیار عمیق تر اند و هیچ کس نمی تواند پیش بینی کند که جهان پس از پوتین چگونه خواهد بود.
با وجود این، زمان آن رسیده، تا بر این واقعیت اعتراف نمائیم که زمین لرزه ژئوپلیتیک در حال وقوع است. عواقب آن تنها در صورتی تشدید می شود، اگر ما همچنان به مشکلات خودجوش سیاسی داخلی خود توجه نکنیم و نتوانیم پاسخ جدی، استراتژیک و متناسب به این چالش ها پیدا نکنیم.