جهاني سازي انسان گرا

نويسنده :Bertrand Badie

برگردان: باقر جهانبانی

بحران کرونا ويروس همچنان تحت سلطه زمان اجتماعي اکتشاف خواهد بود . به ندرت در تاريخ بشر چنين لحظه آگاهي مشترکي وجود داشته است که هر کس با گوشت وپوست خود اثرات و تهديدهاي همه گيري را تجربه کرده باشد.

دو احساس ظاهرا متناقض، بشکل گيج کننده اي در هم آميخته اند که مورد تأئيد نظرسنجي ها نيز قرار گرفته است: متهم کردن جهاني شدن و اينکه بدون همبستگي بين المللي بحران بر طرف نخواهد شد. اين پارادوکس بسرعت از بين مي رود: جهاني سازي فرايندي غني وخلاق است، بردار فيزيکي آشکار کمک هاي متقابل که فاصله هارا از بين مي برد و آنچه که ما در طي سي سال گذشته تجربه کرده ايم چيزي جز تجربه خام و بي پر وبال آن نيست، راه حل آسان کساني که با هر گونه نظارت، پشتيباني و مقررات مخالف بوه اند، کساني که آرزو مي کردند که تا ابد بازي گلادياتور ها ادامه يابد وآنها هر چه قوي تر ووحشيانه تر باقي بمانند.

مديريت خطرات واقعي امروز، جهاني و انساني، نياز به نرم افزاري کاملاً جديد دارد که فرا تر ازمرزها، سلطه و اقتدار را کنار گذاشته و استفاده از زور قدرت را به حاشيه براند.

مي توان يک توافق کلي در مورد يک « جهاني سازي ديگر» انسان گرايانه و حمايتي، بدست آورد که هدف اصليش از بين بردن تهديد جهاني باشد. گسست واقعي، به گذار از امنيتي که زماني ملي تصور مي شد، به امنيتي ديگر، سرنوشت ساز و بي سابقه با ماهيتي جهاني نياز دارد. طي قرنها نگراني ها و احتياط ها ، ترس ها و وسواس ها متوجه خط مرزها بود که بقايمان را با خطر حمله به سرزمين ملي ، پناهگاه ضروريمان پيوند مي داد. امروز ديگر حريمي وجود ندارد. مصيبت بزرگ حمله اي است که بطور يکسان تمام بشريت را هدف قرار مي دهد. ديگرنياز به رژه ارتشها برا ي منصرف کردن کساني که قصد حمله به زندگيمان دارند، نيست: ويروس ، گازهاي گلخانه اي ، قحطي به هيچ وجه نسبت به رژه ارتشها حساس نيستند! مديريت جهاني و انساني خطرات واقعي امروز نيازبه يک نرم افزار کاملاً جديد دارد که بايد فراتر از مرزها ، حاکميت ها را ناديده بگيرد و قدرت وزور را به حاشيه براند.

«خواست همه بشريت بدون استثنا مورد نظر است، ديگر برنده و بازنده مفهومي ندارد: باخت يک گروه به باخت مشترک ديگران تبديل مي شود»

کشف اين هدف ،هرچند با تاخيربسيار، با توجه به خطراتي که طي بيش از سي سال به نمايش گذاشته شده، مستلزم مسيري نوين است که با شناسائي مشکلات آغاز مي شود. نا امني، ناشي از قرار گرفتن بشريت در معرض خطرات مکانيکي و نه استراتژيکي است ، خطراتي که حق بقاي جمعي را مختل مي کند : خطرات محيط زيستي، سلامتي و خطرات غذايي . خطرات محيط زيستي و سلامتي ، مسئول مرگ ميليونها نفر در سال و خطرات غذايي که يک ميليار انسان را دربر مي گيرد ، سالانه به مرگ نزديک به ١٠ ميليون نفر منجر مي شود.

بي نهايت بيش از مجموع همه جنگ ها و حملات تروريستي ، ما رودروي فجايع بسياري هستيم که يکديگر را تغذيه مي کنند، روابط اجتماعي را تخريب کرده ، ترس ، تحقير و در نتيجه خشونت را بر مي انگيزند. امنيت امروز ديگر در آن جايگاهي نيست که بنيانگذاران سازمان ملل در ابتداي بوجود آمدن اين نهاد، آن را قرار داده بودند!

مرحله دوم ، جهت گيري است: تفکر در مورد امنيت جهاني نه تنها منجر به تفکيک دفاع از حاکميت ملي، بلکه تقکيک جهاني سازي از بازار ومسائل بين المللي از رقابت نيز مي شود. باهدف جديد بشريت بدون تمايز ، بازي برد وباخت ديگر مفهومي ندارد: باخت هر فرد به باخت مشترک ديگران مي انجامد؛ اگر من تلاش کنم که به تنهايي پيروز شوم ، سريعا همه چيز خود را از دست خواهم داد... دفاع ديگر مترادف با بسيج نيروهاي نظامي نيست ، بلکه تنها مي تواند چند وجهي، ترکيبي از اقتصاد ، علم ، امور اجتماعي ، مديريت و سياست باشد. اين به معناي جايگزيني همبستگي بجاي حاکميت ، ضابطه وهنجار بجاي رقابت ، ضرورت هاي اجتماعي بجاي قوانين بازار در سطح بين المللي است.

«اصلاحات عميق سازمان جهاني بهداشت به منظور تقويت مهارت ها و تبديل آن به عنوان اولين سد و مانع اصلي در مواجهه با ناامني هاي جهاني ، ضروري است»

مرحله سوم ، پيشنهادات. به آسيب شناسي هائي بپردازيم که حتي از نظر خطرات در مورد تغذيه، کشنده ترين نيستند. همچنين توجه داشته باشيم که حتي کرونا ويروس پر خطرترين براي ايمني بهداشتي نيست اگر ٢٢٠ ميليون قرباني انساني مالاريا و ٤٥٠ هزار مرگ و مير ناشي از آن در هر سال را در نظر بگيريم ! از اين منظر گسترده متوجه مي شويم که اصلاحات عميق سازمان بهداشت جهاني براي تقويت مهارت ها و تبديل شدن آن به اولين مرجع مستحکم در برابر افزايش ناامني هاي بهداشت جهاني ضروري است. اين سازمان در دهه‌هاي اخيرخطائي نداشته است، ولي بخاطر افراط حاکميت دولتها فلج شده است. تنها با غلبه بر اين مانع مي تواند مؤثر باشد. پنج حوزه اصلاحات بايد در اسرع وقت مورد بحث و بررسي قرار گيرد: ايجاد يک سيستم آماري واحد با امکان شناسايي و اندازه گيري يکنواخت آسيب شناسي در هر کشور؛ هماهنگي نزديک سياستهاي بهداشت ملي در زمينه همه گيري؛ ايجاد شوراي امنيت بهداشت ، متشکل از نمايندگان دولتها که هر روز بر روي اين مسائل کار کنند و در مواقع حساس سريعا اقدامات لازم را با ضمانت اجرائي رهنمود دهند. تدوين استانداردهاي بهداشت عمومي، فراتر از مقررات بين المللي بهداشت فعلي؛ ايجاد ساختاري بمنظور احتمال مداخله گسترده در کشورهايي که ضعيف ترين امکانات بهداشتي را دارند.

آخرين مرحله اجراي عيني اصلاحات است ، در جهاني که محافظه کاري تنها فصل مشترک ممکن بين دولتهاست. ترس ميتواند تزلزل ايجاد کند و احتمالا اعتقاد به سودمند بودن نيز: فشار نيروي اجتماعي مي بايست از پس مشکلات بر آيد. اگر در اين تنها مورد يعني فشار نيروي اجتماعي موفق شويم، مسيري ايجاد ميشود که براي ساير مسائل قابل استفاده خواهد بود: راهي براي «عمل دوم » پيدا خواهد شد كه جهاني سازي را در خدمت بشريت قرار مي دهد.

لوموند