منبع تغذيه يکی از
عناصر حياتی درکامپيوتراست. فعاليت ساير عناصر به عملکرد منبع
تغذيه بستگی دارد. منبع فوق تامين کننده جريان الکتريسيته مورد
نياز هر يک از عناصر سخت افزازی است . بدون وجود منبع تغذيه ،
کامپيوتر مشابه جعبه ای مملو از فلز و پلاستيک خواهد بود. منبع
تغذيه جريان ( AC (
Alternating Current را به
جريان ( DC (
Direct Current تبديل می کند.
در کامپيوترهای شخصی ، منبع
تغذيه يک جعبه فلزی است که در گوشه Case
قرار می گيرد. در اغلب سيستم ها در صورتيکه در پشت سيستم قرار
گرفته باشيد ، می توان منبع تغذيه را مشاهده کرد.
شکل زير يک منبع تغذيه را
نشان می دهد.
شکل زير نمای داخل يک منبع
تغذيه را نشان می دهد.
منبع تغذيه را
Switching power supplies نيز می گويند.
با استفاده از نکنولوژی سوئيچينگ می توان ورودی
AC را به ولتاژهای پايين تر DC
تبديل کرد. ولتاژهای 3/3 ، 5 و 12 ولتاژهای رايج می باشند.
ولتاژهای 3/3 و پنج ولت عمدتا" توسط مدارات ديجيتال استفاده شده و
ولتاژ دوازده ولت برای حرکت موتورهائی نظير درايو ديسک ها و يا
خنک کننده ها استفاده می گردد. شاخص اصلی يک منبع تغذيه " وات "
است. وات معادل حاضلرب ولتاژ ( بر حسب ولت ) در جريان ( بر حسب
آمپر ) است .
تکنولوژی
سوئيچ کننده
تا قبل از سال 1980 منبع
تغذيه ها سنگين و در انها از ترانزيستور و خازن های بزرگ و سنگين
استفاده می گرديد. اين نوع از منبع تغذيه ها ولتاژ ورودی 120 ولت و
60 هرتز را به جريان DC با 12 و 5 ولت
تبديل می کردند. امروزه از تکنولوژی سوئيچ کننده ها استفاده می
گردد. بکمک تکنولوژی فوق ، جريان با فرکانس 60 هرتز ( هرتز معادل
تعداد سيکل در ثانيه است) به يک جريان با فرکانس بالاتر تبديل می
گردد. با استفاده از تبديل فوق اين امکان بوجود خواهد آمد که يک
ترانسفورمر کوچک قادر به کاهش ولتاژ ورودی از 220 ( برخی کشورها
110 ) ولت به ولتاژ مورد نيار در يک عنصر خاص در کامپيوتر باشد.
در شکل زير سه
ترانسفورماتور کوچک ( زرد رنگ ) در قسمت وسط ، دو خازن سيلندری در
سمت چپ نشان داده شده است .
ولتاژ و جريانی را که يک
منبع تغذيه ارائه می نمايد معمولا" بصورت يک " برچسب" برروی آن
چسبانده می شود.
استاندارد
منبع تغذيه ها
تاکنون شش استاندارد متفاوت
برای منبع تغذيه های استفاده شده در کامپيوتر مطرح شده است .
اخيرا" استاندارد ATX مطرح شده است .ATX
يک استاندارد صنعتی است که مشخص می کند منبع تغذيه دارای خصايص
فيزيکی بمنظور مطابقت و استفاده در يک Case
استاندارد ATX و همچنين دارای خصايص
الکتريکی لازم برای کار و استفاده توسط يک برد اصلی
ATX است .
کابل های منبع تغذيه ها
استاندارد بوده و بگونه ای طراحی می گردنند که احتمال نصب اشتباه
آنان کاهش يابد. اغلب توليدکنندگان نيز از کا نکتورهای مشابه
برای محصولات توليدی خود نظير ديسک درايوها ، خنک کننده ها ( تامين
12 ولت ) استفاده می نمايند.
استفاده از منبع تغذيه
برای انتخاب نوع منبع
تغذيه ( مهمترين شاخص ميزان وات است ) می بايست مشخص گردد که بر
روی سيستم چه امکانات سخت افزاری نصب می گردد. با توجه به عناصر
سخت افزاری نصب شده و ميزان مصرف هر يک می توان به عدد واقعی ( وات
منبع تغذيه ) دست پيدا کرد . جدول زير برخی از عناصر سخت افزاری را
بهمراه ميزان مصرف مربوطه نشان می دهد.
PC Item |
Watts |
Accelerated
Graphics Port (AGP) card |
20 to 30W |
Peripheral
Component Interconnect (PCI) card |
5W |
small computer
system interface (SCSI) PCI card |
20 to 25W |
floppy disk drive |
5W |
network interface
card |
4W |
50X CD-ROM drive |
10 to 25W |
RAM |
10W per 128M |
5200 RPM
Intelligent Drive Electronics (IDE) hard disk drive |
5 to 11W |
7200 RPM IDE hard
disk drive |
5 to 15W |
Motherboard
(without CPU or RAM) |
20 to 30W |
550 MHz Pentium
III |
30W |
733 MHz Pentium
III |
23.5W |
300 MHz Celeron |
18W |
600 MHz Athlon |
45W |
مشکلات
منبع تغذيه
منبع تغذيه بيشترين ميزان
خرابی ( نسبت به ساير عناصر ) در کامييوتر را دارد زمانيک
کامپيوتر روشن می گردد، عمليات منبع تغذيه آغاز( گرم شدن ) و
زمانيکه سيستم خاموش می گردد ، وظايف منبع تغذيه به اتمام می رسد (
خنک می گردد) با توجه به تکرار عمليات فوق و نوسانات برق همواره
منبع تغذيه می تواند عامل اوليه برای بروز اشکال در سيستم باشد.
حساس بودن نسبت به بوی سوختگی و اطمينان از عملکرد صحيح خنک کننده
منبع تغذيه ساده ترين روش برای پيشگيری از بروز اشکال در منبع
تغذيه است . توليدکنندگان برد اصلی اخيرا" امکاناتی را ارائه داده
اند که با استفاده از آنها می توان در هر لحظه عملکرد خنک کننده
منبع تغذيه و يا پردازنده را مشاهده و در صورت عدول از
استانداردهای موجود ( تعداد دور در دقيقه خنک کننده ) سريعا" به
کاربر اعلام ( پيام های هشداردهنده صوتی ) تا در اسرع وقت اشکال
بوجود آمده برطرف گردد. |