جنگ کهنه، برخورد تازه

آصف معرف

جنرالان آمریکایی در گردهمایی وزرای دفاع کشورهای عضو پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) دردیدار دو روزه، طرح تازه واندیشه های جدیدی را برای موثر کردن جنگ بر ضد شورشیان افغان بررسی می کنند و در همین جریان جنرال ستانلی مک کریستال فرمانده جدید نیروهای آمریکایی در افغانستان گفته است او حفاظت از جان غیر نظامیان را در افغانستان در دستور اصلی کار خود قرار داده است.

روز گذشته رابرت گیتس وزیر دفاع آمریکا در شهر ماستریخت هلند در دیدار از آرامگاه قربانیان آمریکایی جنگ دوم جهانی، و پیشاپیش دیدار با وزرای دفاع کشورهای عضو ناتو گفته است، حفظ اتحاد کنونی برای ادامه جنگ ضد شورشیان درافغانستان که تهدیدی برای امنیت اروپا و آمریکا به شمار می آیند، و حمایت از مردمی که مشغول نوسازی کشور خود هستند، بسیار حیاتی است. او تاکید کرده که نمی توان اهمیت این ماموریت را تحت شعاع قرار داد. آقای گیتس نقش متحدین در جنگ افغانستان را مانند اتحاد در جنگ دوم جهانی بر ضد نازی ها تشبیه کرده است.

بارک اوباما ریس جمهور آمریکا در سخنرانی خود خطاب به مسلمانان جهان در قاهره هفته پیش گفت حضور آمریکا در عراق گزینه خود آنها بود که می توانست طوری دیگری حل شود، اما جنگ افغانستان گزینه آنها نبوده، به آن کشانده شده اند و تا کسب اطمینان از رفع خطر در آنجا خواهند بود، هر چند که تاکید کرد برای ایجاد پایگاه و استقرار دایمی نیروها در آنجا نیتی وجود ندارد.

افغانیزه کردن یا آمریکانیزه کردن جنگ؟

برخی از گزارشها پیشتر حاکی از سپردن جنگ به افغانها و یا افغانیزه کردن جنگ بود. با "افغانیزه" کردن جنگ این تصور عام شد که این طرح پیش پرداختی برای طرح استراتیژی خروج سریع از این کشور است.

بسیاری از کشور های عضو ناتو به درخواست آمریکا برای افزایش نیرو تمایل نشان ندادند. درخواستی که در اجلاس وزرای دفاع ناتو تکرار خواهد شد. هلند و کانادا اواخر سال آینده و سال بعدی میلادی 2011 را در تقویم خود برای خروج از افغانستان نشانی کردند، اما اعزام سی هزار سرباز آمریکایی به افغانستان که تعداد آنها را بالای پنجاه هزار می سازد، سوال "آمریکانیزه" کردن جنگ را مطرح کرده است، چیزی که موجب نگرانی سایر اعضای ناتو شده است. اکنون اعضای ناتو با نگرانی مشغول بررسی مجدد مواضع شان در این زمینه اند که در صورت درازمدت بودن ماموریت افغانستان چه تصمیمی بگیرند.

اما برخی از تحلیلگران نظامی معتقدند بسیاری از کشور های عضو ناتو برغم سنگینی فشار های سیاسی داخلی و فشار مالی و خلاف آنچه در رسانه ها مطرح می شود از حضور نظامی در افغانستان به سود افزایش نقش و اعتبار شان در معلامات دیپلماتیک جهانی سود می برند و حاضر نیستند پیش از انجام موفقانه این ماموریت، آن را در نیمه راه رها کنند.

طرح های جدید

جنرال استانلی مک کریستال فرمانده جدید نیروهای آمریکا در افغانستان که تجربه موفقیت های عملیات مخفی و سرکوب موثر شورشیان در عراق را با خود دارد، امیدوار است با مدیریت جدید برنامه های جنگ ضد شورشیان، خون تازه ای در شریان های ماشین جنگی ضد شورش در افغانستان جاری کند و با افکار نو این جنگ کهنه را به سود تحکیم ثبات در افغانستان پایان دهد.

جنرال مک کریستال در نظر دارد نیروهای بین المللی در افغانستان در سه زمینه بخش بندی شوند تا با تراکم قوا و افزایش فشار در هر بخش شاهد نتایج موثر باشند و بتواند ستون فقرات مقاومت را درهم بشکنند. این طرح نو خواستار هماهنگی جدید و در یک مسیر قرار گرفتن فعالیتهای پراگنده کشورهای عضو است که اصل اول آن ایجاد فرماندهی واحد پیشبرد عملیات ها در جنوب افغانستان است.

جنرال مک کریستال در یک گفتگوی تاره با بی بی سی تاکید کرد که برای او حفاظت از غیر نظامیت اولیت دارد و سعی می کند که در عملیات ها به آنها از سوی شورشیان یا نیروهای بین المللی آسیبی نرسد حتی او ماموریت دنبال کردن اسامه بن لادن را به نسبت حفظ جان غیر نظامیان در گام دوم قرار داد.

جزئیات بیشتر این طرح نو

یک؛ ایجاد یک ستاد واحد فرماندهی نیروهای جنگی برای موثر کردن عملیات ها بر ضد شورشیان، هدف گیری فرماندهان و رهبران عمده و سایرافراد کلیدی شورشیان طالب و القاعده در افغانستان و آنسوی مرز در مناطق قبایلی پاکستان و حفاظت بیشتر ازغیر نظامیان در افغانستان.

دو؛ تقویت برنامه های آموزش سربازان ارتش و پولیس افغانستان و افزایش تعداد آنها برای سهمگیری بیشتر در وظایف امنیتی که بیشتر به عهده سایراعضای ناتو قرار می گیرد. قرار است پولیس افغانستان تا هفتاد هزار و ارتش تا یکصدو چهل هزار سرباز افزایش یابد و به صورت غیررسمی در جنوب افغانستان شمارقابل ملاحظه از ساکنان محلی نیز به صورت شبیه نظامیان در حاشیه واحد های و پایگاه های نظامی سربازان امریکایی، برای پیش برد وظایف امنیتی استخدام شده اند که می تواند موثریت عملیات ها ا در محلات افزایش دهد.

سه؛ بالابردن خارق العاده ظرفیتها جهت بازساری اقتصادی و برنامه های ثبات سازی وتحکیم حاکمیت در محلات به همکاری مستقیم واحدهای نظامی کشورهای عضو ناتو. آمریکا در ستراتیژی جدید برای افغانستان، همزمان با ارسال ده ها هزار سرباز متعهد به ارسال متخصصین در امور مهندسی، کشاورزی و سایر بخشها شد اما در عمل برای جمع آوری این همه نیرو وزارت خارجه آمریکا و پنتاگون با مشکل روبرو شده است . مریکا اکنون در تلاش است تا با ترغیب سایر اعضا وحتی از کشور هایی مانند کوریای جنوبی این کمبود را جبران کند.

عملیاتهای جدید در آستانه انتخابات

فرماندهی نیروهای رزمی در جنوب افغانستان اکنون به عهده هلندی ها است که یک هزار و هشتصد سرباز در ولایت ارزگان دارد. فرماندهان از آماده گی ها برای یک عملیات بزرگ در جنوب افغانستان سخن دارند . به نقل از خبرگزاری رویتر جنرال مارت دیکروف فرمانده هالندی گفته است؛ آمریکایی ها باید سربازان تازه نفس خودرا پیش ازانتخابات ریاست جمهوری افغانستان دربیستم اوت، در جنوب این کشور مستقر سازد تا فشار بیشتر بر شورشیان وارد شود. او افزوده "در ما های آینده شاهد رویداد های جدیدی خواهید بود و نیروهای بین المللی به مکانهایی خواهند رفت که هیچگاه در آنجا تاکنون نرفته اند ".

متناسب با آمادگی های نیروهای بین المللی طالبان و افراد القاعده در افغانستان بر تاکتیک جدید جنگی تاکید می کنند مانند افزایش بمب گذاری های کناری جاده ، حمله از روستا ها برضد سربازان بین المللی و حملات انتحاری که تلفات غیر نظامیان را نیزحتمی می سازد. آنهاهمچنان توجه دارند بیشتر سربازان خارجی را نشانه گیری کنند، با این کار خود جنگ را محدود ساخته و حتی آنرا با استخدام افراد محلی در ازای پول انجام بدهند، در حالیکه تلفات ناشی از آن بالا خواهد بود و موجب خواهد شد تا طالبان را همیشه در سرخط رسانه ها نگه دارد.

جنرال پتراویس فرمانده پیشن آمریکای ها در افغانستان نیز در یک سخنرانی در واشنگتن از این بابت ابراز نگرانی کرده است .

به هر صورت با توجه به استراتژی جدید آمریکا در منطقه و نزدیکی انتخابات اکنون افغانستان آبستن تحولات تازه ای است، تحولاتی که بالقوه می تواند آینده افغانستان را رقم بزند و اجلاس ناتو را می توان در این چارچوب ارزیابی کرد.