بیگ بنگ


 

در سال ۲۰۱۸ منتظر چه اتفاقاتی در دنیای دانش هستیم؟

 

در سال ۲۰۱۸ نیز پیشرفت‌های علمی و پژوهشی ادامه دارد، در زیر تعدادی از این پژوهش‌ها در این سال دنبال می شوند را مرور می کنیم.

 

داده‌های کیهانی

دانشمندان امیدوارند در سال جدید با آغاز به ‌کار کامل آزمایش کانادایی سنجش شدت هیدروژن(CHIME)، از انفجارهای سریع رادیویی رمزگشایی شود. ستاره‌شناسان امیدوارند با استفاده از CHIME برای رصد ده‌ها مورد از این پدیده در هر روز، تعداد رصد چندده‌تایی کنونی آن را افزایش دهند. ستاره‌شناسان در ماه آوریل به‌سراغ سری دوم داده‌های به‌دست‌آمده از ماموریت گایا(Gaia) آژانس فضایی اروپا که نشان‌دهنده موقعیت و نحوه حرکت بیش از یک‌میلیارد ستاره در کهکشان خودی است، خواهند رفت. این داده‌ها به بهبود درک ما از ساختار مارپیچی کهکشان نیز کمک خواهد کرد.

آمریکایی‌های باستان

انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۸ نتایج پژوهش روی ژنوم باستانی بتواند نحوه گسترش انسان‌ها در سراسر آمریکا را توجیه کند. دانشمندان امیدوارند محدوده زمانی و چگونگی گسترش انسان‌ها در این منطقه در حدود ۱۵هزار سال پیش را تخمین بزنند و زمان و مسیر مهاجرت‌های بعدی را روشن کنند. این کار همچنین می‌تواند به توضیح تنوع ژنتیکی که در جمعیت بومیان امروزی آمریکا دیده می‌شود،‌ کمک ‌کند.

بررسی ژنوم باستانی مردم آمریکا می‌تواند الگوهای مهاجرت و چگونگی تنوع ژنتیکی درمیان بومیان آمریکا را روشن کند.

نوسازی و بازتعریف واحدهای اندازه‌گیری

پس از چند دهه، بازتعریف چهار واحد اندازه‌گیری در اواخر سال ۲۰۱۸ میلادی انجام خواهد شد. در مجمع عمومی اوزان و اندازه‌ها در نوامبر، نمایندگان ۵۸ کشور درمورد اتخاذ تعریف‌های جدید آمپر، کیلوگرم،‌ کلوین و مول رای خواهند داد. این بازتعریف براساس مقدارهای دقیق ثابت‌های بنیادی به‌جای استفاده از تعریف‌های دلخواه و انتزاعی خواهد بود. در صورت تایید، این تغییرات از ماه مه سال ۲۰۱۹ میلادی اجرایی خواهد شد.

به‌سوی ماه و فراتر از ماه

درحالی‌که ناسا،‌ روی دستور رئیس‌جمهور ترامپ برای فرستادن دوباره فضانورد به ماه کار می‌کند، دو آژانس فضایی دیگر درتلاش برای گام‌نهادن روی سطح ماه خواهند بود. ماموریت هندی چاندرایان-۲ (Chandrayaan-2) در اوایل سال ۲۰۱۸ به‌دنبال اولین فرود کنترل‌شده در فضا است. پس از آن در ماه دسامبر، ماموریت چینی چانگ-۴ (Chang’e-4) به‌دنبال پیمایش سمت دور ماه خواهد بود. در جای دیگری از منظومه شمسی، هایابوسا-۲ (Hayabusa-2) از آژانس اکتشافات هوافضایی ژاپن باید تا ماه جولای به سیارک ریوگو(Ryugu) برسد و قرار است اسیریس-رکس ناسا(NASA’s Osiris-Rex) نیز تا اواخر سال ۲۰۱۸ به سیارک بنو(Bennu) برسد.

تصویر دقیق‌تری از سرطان

با تلاش دانشمندان برای دیدن اولین توالی کامل ژنی بزرگ‌مقیاس سرطان‌های چندگانه در سال جدید، نگرشی به ژن‌های تنظیم‌کننده سرطان ایجاد خواهد شد. نتایج پروژه توالی ژنی بزرگ دیگر، اطلس ژنوم سرطان، نواحی کدگذاری‌شده پروتئینی، معروف به exome، با ۳۳ نوع تومور نیز منتشر خواهد شد.

آب‌وهوا

کشورهای امضاکننده موافقت‌نامه پاریس در سال ۲۰۱۵، میزان پیشرفت خود را در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، با امید به حفظ میانگین دمای جهانی در حدود ۱٫۵ تا ۲ درجه بیشتر از سطح دمای پیشاصنعتی (پیش‌از صنعتی‌شدن)، در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان بخشی از گزارشی بانام Facilitative Dialogue نشان خواهند داد. هیئتی از این دولت‌ها که درباره تغییرات آب‌وهوایی کار می‌کنند نیز گزارش خاصی در مورد پیامدهای افزایش ۱٫۵ درجه‌ای هوا ارائه خواهند داد. جری براون فرماندار کالیفرنیا، در ماه سپتامبر میزبان کنفرانس بزرگ آب‌وهوا در حمایت از توافق‌نامه پاریس خواهد بود.

تصویربرداری در شرایط سخت

انتظار می‌رود پژوهش جدیدی درمورد چگونگی تکامل ماده تحت شرایط سخت، مثلا در مرکز سیارات، انجام شود. ابزار جدید لیرزی الکترون- آزاد پرتو ایکس(XFEL) این امکان را برای دانشمندان سراسر جهان فراهم می‌آورد تا از نمونه‌هایی که تحت دما و فشار بالا تغییر می‌کنند، تصویربرداری کند. وقتی اولین نمونه رومیزی XFEL در سینکوترون German Electron در نزدیکی هامبورگ و دانشگاه ایالتی آریزونا در Tempe استفاده شود، مطالعه واکنش‌های زیستی و شیمیایی نیز ارزان‌تر خواهد شد.

لیزر الکترون-آزاد پرتو ایکس(XFEL) در نزدیکی هامبورگ در آلمان.

بازی قدرت

انتخابات میان‌دوره‌ای ایالات متحده نزدیک است. تاریخ نشان می‌دهد حزبی که کاخ سفید را در دست دارد، جمهوری‌خواهان، احتمالا کرسی‌های نماینگی کنگره را ازدست خواهند داد. اما معلوم نیست دموکرات‌ها بتوانند کرسی‌های لازم در مجلس نماینگان یا سنا را به‌دست آورده و در هر دو مجلس، اکثریت کرسی‌ها را در اختیار داشته باشند. چشم‌ها به‌دنبال تعداد دانشمندانی است که دفترهای محلی،‌ ایالتی و فدرالی را اداره خواهند کرد. در انگلیس، این کشور وارد فاز دوم مذاکرات برگزیت(Brexit) می‌شود تا میزان همکاری‌های علمی کشور با اتحادیه اروپا را، پس از ترک این اتحادیه در سال ۲۰۱۹، تعیین کنند.

رقابت‌‌های صنایع فضایی

۵ گروه در رقابت‌اند تا با نشاندن و انجام عملیات اولین ماه‌نورد بخش خصوصی بر روی ماه،‌ برنده جایزه ۳۰ میلیون دلاری پروژه Google Lunar XPrize باشند. شرکت‌های هوافضایی بویینگ و اسپیس‌ایکس قصد دارند تا ماه نوامبر ۲۰۱۸ اولین پرواز خود را به مقصد ایستگاه فضایی بین‌المللی به سرانجام برسانند.

درمان بیماری

تلاش‌ها برای استفاده از ابزارهای اصلاح ژنتیک مانند CRISPR–Cas9 درمانگاه‌ها در حال افزایش است. مرحله اول آزمایش کریسپر، اصلاح سلول‌های ایمنی جهت مقابله با سرطان ریه، در ماه آوریل به‌پایان خواهد رسید. شرکت‌هایی مانند Locus Biosciences در پارک پژوهشی Triangle در کارولینای شمالی و Eligo Bioscience در پاریس روی آزمایش‌هایی کار می‌کنند که بااستفاده از ویروس‌های دست‌کاری‌شده، که باکتری‌خوار نامیده می‌شوند، سیستم کریسپر را درمقابل باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک آماده می‌کنند.

دنیای ذرات

اکنون زمان رسیدگی با روش‌های جدید به ذرات شتاب‌دار فرارسیده است. دانشمندان با انجام آزمایش در AWAKE در سرن، آزمایشگاه فیزیک ذرات اروپای در نزدیکی ژنو- سوییس، نشان دادند که اصل طرح پیشنهادی برای شتاب‌دادن به الکترون در موج پلاسما، طرحی جدی است. حال آنها می‌خواهند این کار را انجام دهند. اگر این تکنیک موفق شود، درنهایت به برخورددهنده‌های کوچک‌تر و ارزان‌تر می‌رسیم.

دسترسی آزاد

در اختلاف بین دانشمندان آلمانی و غول انتشاراتی الزویر، کدام‌یک زودتر عکس‌العمل نشان می‌دهند؟ از ابتدای ژانویه حدود ۲۰۰ موسسه آلمانی خواهان قطع دریافت نشریات الزویر هستند تا زمانی که درباره نرخ اشتراک به توافق برسند. طرفداران دسترسی آزاد نیز به سرنوشت سایت Sci-Hub، که اجازه دسترسی آزاد غیرمجاز به میلیون‌ها مقاله را فراهم کرده است، می‌نگرند، چرا که دادگاهی در ایالات متحده در ماه نوامبر حکم به بستن برخی دامنه‌های آن داد.